Konkordato Nedir? Nasıl Başvurulur?

Bu yazıda, mali zorluk yaşayan şirketlerin borçlarını yapılandırmak ve alacaklılarıyla anlaşmak için kullandıkları bir yöntem olan konkordatoyu ele alıyoruz. Peki özetle konkordato ne demek?

O halde, “Konkordato ilan etmek ne demek?” sorusunu ayrıntılarıyla cevaplayalım. Konkordato, hukuki bir terim olarak, borçlarını ödeme güçlüğü çeken bir borçlunun alacaklılarıyla yaptığı anlaşmayı ifade eder. Bu anlaşma, borçların belirli bir plana göre ödenmesini içerir ve mahkeme tarafından onaylanan bir süreçtir.

Tarihsel olarak ise konkordato, Papalık ile diğer devletler arasında yapılan resmi anlaşmalar için kullanılmıştır. Ekonomik ve hukuki bağlamda, konkordatoyu "anlaşmalı iflas" veya “iflas anlaşması” şeklinde özetleyebiliriz. Bu sistem, borçlarını ödemekte zorlanan şirket ve kooperatiflerin borçlarının bir kısmından feragat edilmesini sağlar. Bu sayede, geri kalan kısım yapılandırma yoluyla daha kolay ödenebilir hale gelir.

Mali durumu kötüye gitmiş ancak ticari anlamda iyi niyet gösteren işletme ve kooperatifler, konkordato sayesinde korunur ve faaliyetlerini sürdürme imkânı bulur.

Konkordato süreci, borçlunun mali durumunu toparlayabilmesi ve alacaklıların da haklarını belirli bir plan çerçevesinde alabilmesi amacıyla yürütülür. İşleyişi genel hatlarıyla şu adımlardan oluşur:

1. Konkordato Talebi

Borçlu şirket ya da kooperatif, ödeme güçlüğü çektiği durumda gerekli belgelerle birlikte ticaret mahkemesine konkordato talebinde bulunur. Talep sonrası haciz ve icra işlemleri durdurulur.

2. Geçici Konkordato Mühleti

Peki konkordatoda mühlet nedir? Mahkeme, başvurunun kabul edilmesi durumunda borçluya 3 ay geçici mühlet tanır ve bir konkordato komiseri atar. Bu mühlet süresince borçlunun finansal durumu gözden geçirilir ve borç yapılandırma süreci başlatılır.

3. Kesin Konkordato Mühleti

Geçici mühletin ardından mahkeme uygun görürse borçluya 1 yıl kesin mühlet verir. Gerekli durumlarda bu mühlet 6 ay uzatılabilir. Bu süre zarfında borç yapılandırma planı oluşturulur.

4. Alacaklıların Onayı

Konkordato sürecinin kilit noktası, borçlunun alacaklılarıyla anlaşmaya varmasıdır. Hazırlanan borç ödeme planı, alacaklıların en az üçte ikisinin onayına sunulur. Plan, alacaklıların büyük çoğunluğunun onayını almalıdır.

5. Mahkeme Onayı

Alacaklılar planı kabul ettikten sonra mahkeme nihai kararı verir. Eğer borçlu iyi niyetli bulunur ve plan uygulanabilir görülürse konkordato süreci onaylanır. Mahkeme onay verdiğinde, konkordato süreci resmen başlamış olur ve borçlu, borçlarını yapılandırılmış plana göre ödemeye başlar.

6. Konkordato Sürecinin Sonuçlanması

Borçlu, konkordato kapsamında belirlenen konkordato şartlarını yerine getirir ve borçlarını öderse süreç başarıyla sonuçlanır. Eğer plana uymazsa, konkordato iptal edilebilir ve bu durumda iflas anlaşması gündeme gelebilir.

Konkordato başvurusu, borçlunun mali durumunu düzeltme niyeti ve alacaklılarıyla uzlaşmaya varma çabası içinde olduğunu gösteren yasal bir süreçtir.

Konkordato başvuru şartları, konkordato sürecinin başlatılabilmesi için temel gerekliliklerdir. Borçlunun ticari hayatına devam edebilmesi için bir çıkış yolu sunar. İşte konkordato şartları:

1. Borçlu Olma Durumu

Konkordato, iflasın eşiğinde olan ancak iflastan kaçınmak isteyen işletmeler ya da kooperatifler için bir çözüm yoludur. Bu yüzden borçlu mutlaka borçlarını ödeyemez duruma gelmiş olmalı ya da borçlarının yapılandırılması gerektiğini mahkemeye sunabilmelidir.

2. İyi Niyet Gösterme

Borçlu, borçlarını ödemeye niyetli olduğunu ancak finansal güçlükler nedeniyle bunu başaramadığını göstermek zorundadır. Mahkeme, konkordato başvurusunu incelerken borçlunun ticari faaliyetlerindeki dürüstlüğü ile borçlarını ödeme istekliliğini göz önünde bulundurur. İyi niyet kanıtlanmazsa başvuru reddedilebilir.

3. Konkordato Projesi Hazırlama

Borçlunun, alacaklılara hangi şartlar altında ve hangi takvime göre ödeme yapacağını gösteren bir konkordato projesi hazırlaması gerekir. Plan, borçların tamamının ya da bir kısmının ödenmesini içerebilir.

4. Finansal Durumu Gösteren Belgeler

Borçlu, mahkemeye bilanço, gelir tablosu, alacaklıların listesi, borç tutarları, varlıklar, nakit akışı gibi belgeler sunar. Çünkü borçlu, mali durumu hakkında detaylı bilgi vermek zorundadır. Mahkeme, borçlunun mali yapısını inceleyerek konkordatonun başarılı olup olamayacağına karar verir.

5. Geçici Mühlet Talebi

Borçlu, başvuru sırasında mahkemeden genellikle 3 ay süren geçici mühlet talep eder. Bu süre zarfında borçlunun varlıklarına haciz uygulanmaz ve mahkeme başvurunun kabul edilip edilmeyeceğini değerlendirir.

6. Konkordato Komiseri Atanması

Konkordato başvurusu kabul edilirse süreci denetlemek üzere bir konkordato komiseri atanır. Komiser, borçlunun mali durumunu ve faaliyetlerini denetler, alacaklılarla yapılacak görüşmeleri yönetir ve hazırlanan ödeme planını mahkemeye sunar.

7. Alacaklılar Kurulu Onayı

Konkordato planı alacaklılar kuruluna sunulmalı ve alacaklıların en az üçte ikisi tarafından onaylanmalıdır. Bu oran sağlanmazsa konkordato başvurusu reddedilebilir.

8. Mahkeme Onayı

Son olarak, alacaklıların onayını alan plan mahkemeye sunulur. Mahkeme onayıyla konkordato süreci resmi olarak başlar.

Özetle, konkordato ilan etmek için:

Türkiye'de ve uluslararası düzeyde en yaygın konkordato türleri şunlardır:

1. Adi Konkordato
Adi konkordato, borçlunun ticari itibarını koruyarak borçlarını yeniden yapılandırdığı en yaygın konkordato türüdür. Borçlu, alacaklılarına ödeme taahhüdünde bulunur ve alacaklıların üçte ikisinin onayıyla ödeme planı devreye girer. Bu türde genellikle borçlar indirilir veya süre uzatılır.

2. İflastan Sonra Konkordato
Bu konkordato türünde, iflas kararı alınmış olsa bile borçlu, alacaklılarıyla anlaşarak borçlarını ödemek için ikinci bir şans elde eder. Borçlarını yapılandırarak iflas sürecinden çıkıp yeniden faaliyetlerine başlayabilir.

3. Malvarlığının Terki Suretiyle Konkordato
Bu konkordato türünde borçlu, tüm malvarlığını alacaklılara devrederek borçlarını öder. Böylece borçlu malvarlığını alacaklıların tasarrufuna bırakmış; alacaklılar ise bu varlıkları satarak borçlarını tahsil etmiş olur. Bu türde borçlunun ticari faaliyetleri genellikle tamamen sona erer.

4. Sermaye Şirketleri ve Kooperatifler İçin İflas Erteleme Konkordatosu
Bu konkordato türünde iflasın eşiğinde olan sermaye şirketleri ve kooperatifler, iyileştirme projeleri sunarak iflası erteleyebilirler. Mahkemeden süre talep eden borçlular, bu süre zarfında iflas işlemlerini durdurup mali durumlarını düzeltmeye çalışır.

5. Rehabilitasyon Konkordatosu (Yeniden Yapılandırma Konkordatosu)
Bu konkordato türü, borçlunun iflastan kaçınarak mali yapısını yeniden yapılandırmasını hedefler. Rehabilitasyon konkordatosunda, borçlu ve alacaklılar bir araya gelerek borçların nasıl ödeneceği konusunda bir anlaşmaya varır. Böylece borçlu bir ödeme planı üzerinden ticari faaliyetlerine devam eder.

6. Özel Alacaklılarla Yapılan Konkordato (Kısmi Konkordato)
Bu konkordato türünde borçlu, sadece belirli alacaklılarla bireysel anlaşmalar yaparak borçlarını kısmen öder veya yapılandırır. Dolayısıyla özel alacaklılarla yapılan konkordato, genel konkordato sürecine dahil olmayarak daha esnek koşullar sunar.

Konkordato ve iflas, iki farklı hukuki süreçtir. Borç ödeme güçlüğü çeken kişi ya da kurumlar için geçerlidir. Yine de süreçleri, sonuçları ve borçlu ile alacaklılar üzerindeki etkileri açısından önemli farklar gösterir.

Konkordato borçlulara iflasa gitmeden mali durumlarını iyileştirme şansı tanıyan bir yoldur. İflas ise borçlunun ticari hayatını sona erdiren daha katı ve kesin bir süreçtir. Hangi açılardan farklı olduğunu detaylandıralım:

Amaç: Konkordato borçlunun ticari faaliyetlerine devam etmesini sağlarken, iflas borçlunun ticari faaliyetlerini tamamen sonlandırır.
Sürecin İşleyişi: Konkordato borçların yeniden yapılandırılmasıyla devam eden bir süreçken iflasta borçlunun varlıkları satılarak borç ödemesi yapılır.
Ticari Faaliyetin Devamı: Konkordatoda işletme faaliyetine devam ederken iflasta işletme kapanır.
Borçların Ödeme Şekli: Konkordatoda borçlar yeniden yapılandırılırken iflasta varlıklar satılarak alacaklılara ödeme yapılır.
Alacaklıların Durumu: Konkordatoda alacaklıların onayıyla anlaşma yapılırken iflasta varlıkların satışından elde edilen gelirle ödeme yapılır.
İflas Kayıtlarına Etkisi: Konkordatoda itibar tamamen yok olmazken iflasta borçlunun ticari itibarı ciddi şekilde zedeler.
Sonuçlar: Konkordatoda borçlu işini sürdürebilirken iflasta borçlu ticari faaliyetlerine son verir.

Konkordato ilan eden şirketler, borçlarını ödeyemeyen veya iflas riski taşıyan işletmelerdir. Türkiye'de birçok farklı sektörde faaliyet gösteren şirketler konkordato ilan edebilir. Konkordato ilan eden şirketler hakkında bilgi almak için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir:

Konkordato başvuru sürecinde profesyonel hukuki destek almak, sürecin başarıyla yürütülmesi açısından faydalı olabilir. Konkordato talebi için izlenmesi gereken adımları şöyle sıralayabiliriz:
 

1. Gerekli Belgelerin Hazırlanması: Konkordato talebinde bulunmadan önce, aşağıdaki belgelerin hazırlanması gereklidir:

2. Başvurunun Yapılması: Hazırlanan belgelerle birlikte konkordato talebi, yetkili mahkemeye (genellikle borçlunun merkezinin bulunduğu yerin asliye ticaret mahkemesi) sunulmalıdır. Başvuru sırasında mahkeme harçlarının da ödenmesi gerekmektedir.
 

3. Mahkeme İncelemesi: Mahkeme, başvuruyu değerlendirir ve gerekli görürse başvuruyu kabul eder ya da reddeder. Mahkeme, başvuruyu incelerken borçlunun mali durumu, borçların büyüklüğü, alacaklıların durumu, yapılandırma planının uygulanabilirliği gibi faktörleri göz önünde bulundurur.
 

4. Konkordato Komiserinin Atanması: Mahkeme, konkordato talebini kabul ederse, bir konkordato komiseri atar. Bu komiser, sürecin yönetiminden ve alacaklılarla olan müzakerelerden sorumludur.

5. Alacaklılarla Müzakereler: Borçlu ile alacaklılar arasında konkordato komiseri liderliğinde yürütülen müzakerelerde, borçların yeniden yapılandırılması veya taksitlendirilmesi konuları ele alınır.

6. Konkordato Projesinin Hazırlanması: Alacaklılarla yapılan müzakereler sonucunda, konkordato projesi hazırlanır. Bu proje, borçların nasıl ödeneceğine dair detaylı bir planı içerir.

7. Mahkeme Onayı: Hazırlanan konkordato projesi, mahkemeye sunulur. Mahkeme, projeyi inceleyerek onaylayabilir. Onaylanan konkordato, alacaklıların ve borçlunun bağlayıcı yükümlülüklerini belirler.

8. Uygulama Süreci: Mahkeme tarafından onaylanan konkordato projesi, borçlunun alacaklılarla yaptığı anlaşmalara göre uygulanır. Bu süreçte, konkordato komiseri sürecin takibini yapar ve gerekli denetimleri gerçekleştirir.

Konkordato mühleti, mahkemenin konkordato talebini kabul etmesiyle borçluya alacaklılarla müzakere edip konkordato projesini hazırlaması için tanınan süredir. Genellikle 3-6 ay olan bu süre, borçlunun icra takibine karşı korunmasını sağlar ve gerektiğinde uzatılabilir. Mühlet boyunca, borçlu işletmenin alacaklılarıyla olan müzakereleri devam eder. Bu süreçte borçlu zaman kazanarak mali durumunu düzeltme fırsatını elde eder. 

Peki konkordatoda tasdik ne demek? Konkordatonun tasdiki, Konkordatonun tasdiki, alacaklıların onayıyla hazırlanan projenin mahkemece kabul edilmesi ve resmi olarak yürürlüğe girmesidir. Konkordatonun tasdiki, resmi bir karardır ve alacaklılar ile borçlu için bağlayıcı hale gelir. Tasdik sonrası borçlar, komiser gözetiminde yapılandırılmış plana göre ödenir.

Konkordato komiseri, mahkeme tarafından atanan ve konkordato sürecini yöneten uzmandır. Borçlunun mali durumunu izler, alacaklılarla müzakereleri yürütür ve konkordato projesinin hazırlanmasına yardımcı olur. Genellikle finans, muhasebe veya hukuk uzmanıdır. Konkordato komiserinin görevleri şunlardır:

Konkordato, borçlu işletmelerin finansal durumlarını düzeltmelerine olanak tanırken, alacaklılar için de çeşitli sonuçlar doğurur. Bu sonuçları başlıklar halinde inceleyelim:
 

Borçların Yeniden Yapılandırılması: Alacaklılar, borçların belirli bir plana göre ödenmesini kabul edebilir. Bu, alacaklıların alacaklarının bir kısmını tahsil etme şansını artırır.
İcra Takiplerinin Durdurulması: Konkordato sürecinde alacaklıların icra takibi başlatması engellenir. Bu, alacaklıların daha fazla zarar görmesini önleyebilir.
Müzakere Süreci: Alacaklılar, borçlu ile yapılan müzakerelere katılabilir ve kendi taleplerini iletebilir. Bu süreç, alacaklıların menfaatlerini koruma şansı sunar.
Konkordato Projesinin Onaylanması: Alacaklıların onayladığı bir konkordato projesi, alacaklılar için daha öngörülebilir bir ödeme planı sağlar. Böylece, hangi koşullarda alacaklarının ödeneceği belli olur.
Risklerin Azaltılması: Borçlu işletmenin iflas etmesi durumunda alacaklılar genellikle alacaklarının tamamını kaybeder. Konkordato, bu riski azaltarak alacaklıların bir kısmını kurtarma fırsatı sunar.
Uzun Süreli İlişkiler: Konkordato süreci, alacaklılar ile borçlu arasında uzun vadeli ilişkilerin sürdürülmesine olanak tanır. Bu, gelecekteki iş ilişkileri için faydalı olabilir.
Finansal Durumun Gözlemlenmesi: Alacaklılar, konkordato komiseri aracılığıyla borçlu işletmenin mali durumu hakkında düzenli raporlar alabilir, böylece sürecin ilerleyişini takip edebilirler.

Konkordato sürecinde bazı unsurlara dikkat edilmesi, hem borçlu işletmenin mali durumunu düzeltmesine hem de alacaklılarla sağlıklı bir iletişim sürdürmesine yardımcı olur. Başarılı bir konkordato süreci, tüm tarafların menfaatlerini gözeterek yürütülmelidir ve aşağıdaki konularda azami dikkat ister:

Doğru Bilgilendirme: Borçlu işletme, mali durumu ve borçları hakkında alacaklıları şeffaf bir şekilde bilgilendirmelidir.
Zamanında Başvuru: Konkordato başvurusu, mali zorluklar belirginleşmeden yapılmalıdır. Erken başvuru, sürecin daha sağlıklı işlemesine yardımcı olur.
Konkordato Projesinin Hazırlanması: Borçlu, alacaklıların taleplerini göz önünde bulundurarak gerçekçi ve uygulanabilir bir konkordato projesi hazırlamalıdır.
Müzakere Sürecinin Yönetimi: Alacaklılarla yapılacak müzakerelerde etkili iletişim kurulmalı ve alacaklıların endişeleri dikkate alınmalıdır.
Mahkeme Sürecine Hazırlık: Mahkemeye sunulacak belgeler ve raporlar titizlikle hazırlanmalıdır. Yasal gerekliliklerin yerine getirilmesi önemlidir.
Konkordato Komiseri ile İş Birliği: Atanan konkordato komiseri ile düzenli iletişim sağlanmalı ve sürecin denetiminde iş birliği yapılmalıdır.
Uzun Vadeli Planlama: Sürecin sonunda borçların nasıl ödeneceği konusunda uzun vadeli bir strateji oluşturulmalıdır.
Finansal İzleme: Borçlu işletme, mali durumunu sürekli izlemeli ve gerekli düzeltmeleri zamanında yapmalıdır.

Konkordato ilanı sonrası alacaklıların çeşitli hakları doğar.

Alacaklıların borçlu işletme ile olan ilişkilerini daha sağlam temellere oturtmasını ve alacaklarının tahsilatını güvence altına almasını sağlayan bu hakların başlıcaları şunlardır:

Müzakere Hakkı: Alacaklılar, konkordato projesi üzerinde müzakere edebilir ve taleplerini ileterek projeyi etkileyebilirler.
Onaylama veya Reddetme Hakkı: Borçlu tarafından sunulan konkordato projesini onaylama veya reddetme hakları vardır, böylece alacaklarının nasıl ödeneceğine dair söz sahibi olurlar.
Alacak Tahsil Hakkı: Onaylanan plana göre alacaklarının bir kısmını tahsil etme hakkına sahiptirler.
İcra Takibi Hakkı: Konkordato süresince, belirli şartlar altında icra takibi başlatabilirler.
Komiser ile İletişim Hakkı: Konkordato komiseriyle doğrudan iletişim kurarak süreç hakkında bilgi alabilirler.
Borçlu İşletmeyi İzleme Hakkı: Alacaklılar, borçlunun mali durumunu ve konkordato sürecini izleyebilirler.
Yasal Haklarını Arama Hakkı: Borçlu konkordato şartlarına uymazsa, alacaklılar mahkemeye başvurabilirler.
Alacakların Sıralanmasını Talep Hakkı: Kendi alacaklarının sıralamasını talep edebilirler.

Konkordato ilan eden firmaların sektör dağılımlarını kesin istatistiklerle vermek mümkün olmasa da hangi sektörlerde yoğunlaştığına dair bir değerlendirme yapabiliriz:

1. İnşaat Sektörü: Türkiye’de en sık konkordato ilanına inşaat sektöründe rastlanıyor. İnşaat firmaları, artan maliyetler, proje gecikmeleri ve ekonomik belirsizlikler nedeniyle sıkça konkordato ilan ediyor. Bu sektördeki firmalar, genellikle büyük projelere yatırım yapmış olanlar…

2. Tekstil ve Moda Sektörü: Rekabetin yoğun olduğu tekstil ve moda sektörü, konkordato ilanında ikinci sırada. Pazar koşullarındaki değişimler ve tüketici taleplerindeki dalgalanmalar nedeniyle konkordato başvuruları bu sektörde artış gösteriyor.

3. Akaryakıt İstasyonları: Listenin üçüncü sırasında piyasa koşulları ve yüksek maliyetler nedeniyle mali zorluklarla karşılaşarak konkordato ilan eden akaryakıt firmaları var.

4. Gıda Sektörü: Gıda üretimi ve dağıtımı yapan firmalar, maliyet artışları ve tedarik zinciri sorunları nedeniyle konkordato ilan eden diğer bir sektör. Özellikle restoranlar ve gıda işleme tesisleri bu durumu yaşıyor.

5. Turizm ve Otelcilik Sektörü: Pandemi süreci ve sonrasında yaşanan seyahat kısıtlamaları, turizm ve otelcilik sektöründeki birçok firmayı zor durumda bıraktı. Bu nedenle, birçok otel ve turizm işletmesi konkordato yoluna gitti.