e-Ticaret hukuku hakkında bilmeniz gerekenler

Günümüzde e-ticaret, kıyasıya bir rekabet alanı. Bu alanda başarıya odaklanırken oyunu kurallarına göre oynamanız gerektiğini de göz ardı etmeniz gerekiyor. Nasıl mı? Gelin, birlikte e-ticaret hukukuna giriş yapalım.

e-Ticaret hukuku, birçok kanun ve yönetmeliğin bir arada değerlendirilmesi neticesinde meydana gelmiş bir hukuk dalıdır.

Tüketicinin korunması hakkında kanun, kişisel verilerin korunması kanunu (KVKK) ve elektronik ticaretin düzenlenmesi hakkında kanun e-ticaret hukukunun temelini oluşturan en önemli kanunlardır.

Siz de e-ticaretle uğraşan bir işletme sahibi olarak e-ticaret sitenizi yönetirken bu kanunlara ve bu kanunlara dayanarak yayımlanan yönetmeliklere hakim olmalı ve e-ticaret sitenizi düzenlemelisiniz.

 

e-Ticarette Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK)

KVKK, tüketici ile ilk temastan itibaren önem verilmesi gereken bir kanundur. Tüketici ile ilk temas anında tüketicinin kişisel verilerinin talep edildiği, kaydedildiği ve tüketicinin site içerisinde de her türlü hareketinin takip edilerek kaydedildiği ve tüketiciden kişisel veri toplandığı (satış, teslimat vb.) göz önünde bulundurulduğunda kişisel verilere ne kadar önem verilmesi gerektiği ortadadır.

6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununa göre, kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi olarak tanımlanır. Her türlü bilgiden kasıt sadece bireyin kesin teşhisini sağlayan ad, soyad, doğum tarihi, doğum yeri gibi bilgiler değil; aynı zamanda bireyin belirlenebilir kılınmasını sağlayan fiziki, ailevi, ekonomik, sosyal, demografik vb. bilgilerdir.

Bu nedenle işletme sahibi kişisel verilere ilişkin kişisel verileri işlemesine ilişkin ayrıntılı bilgilerin bulunduğu bir “Kişisel Veriler Aydınlatma Metni”ni hazırlamalı ve ilk kişisel veri toplama anı olan üyelik anında tüketicinin onayına sunmalıdır.

İşletme sahibi ancak tüketicinin onay vermesi halinde tüketicinin kişisel verilerini Kişisel Veriler Aydınlatma Metni uyarınca toplayabilir, işleyebilir, paylaşabilir ve saklayabilir.

 

e-Ticarette siber güvenlik nasıl sağlanır?

Siber güvenlikten önce şu konuya değinmekte fayda var: Neticede e-ticaret sitesi bir işletmedir. e-Ticaret sitesinde yapılacak her satışın faturasının kesilmesi gerektiğinden ve e-ticaret sitesinin bir işletme olduğu göz önüne alındığından, işletme sahibi e-ticaret sitesini kurmada önce vergi açılışını yapmalı, şahıs şirketi veya sermaye şirketi olarak ticaret odasına kayıt olmalıdır.

İşletme sahibinin vergi açılışını yapmasının ardından sitenin kurulması aşamasında ilk olarak sitenin siber güvenliğine ve altyapısına özen göstermesi gerekir.

İşletme sahibinin e-ticaret sitesinin alan adını, adını, markasını veya diğer mülkiyet haklarını koruma altına almadan ticari faaliyete geçmesi halinde ise fikri mülkiyet hakları herkes tarafından kullanılmaya ve ihlal edilmeye açık hale gelir.

e-Ticarette büyümek olası siber saldırıların etkilerini de artıracak, hitap ettiğiniz kitle büyüdükçe böylesi bir durum ciddi tehlike yaratabilecektir.

Bu nedenle önem almakta ve hem müşterilerin sitenize karşı güvenlerinin sarsılmaması hem de emek verdiğiniz işletmenizin sarsıntıya uğramaması için tedbir almakta fayda vardır.

e-Ticaret sitelerinin karşılaştığı siber saldırılar başlıca şunlar: * Müşteriye ait kişisel bilgilerin ve kredi kartı bilgilerinin çalınması * Müşterilerin gizli bilgilerinin tutulduğu veri tabanının çalınması * Çevrimiçi satış sitesinin veri tabanının silinmesi * e-Ticaret sitesine virüs bulaştırılması * e-Ticaret işletmesinin finansal bilgilerinin ve gizli dosyalarının çalınması ve ifşası * e-Ticaret sitesine başka bir adrese yönlendirilmesi

İşletme sahibinin e-ticaret sitesinin adını, markasını veya diğer fikri mülkiyet haklarını koruma altına alması halinde üçüncü kişilerin bu hakları ihlal etmesini ve kullanmasını önlemiş olur.

Aynı şekilde işletme sahibinin de koruma altında bulunan üçüncü kişilerin fikri mülkiyet haklarını da ihlal etmeme konusunda azami özeni göstermesi gerekir. Bu nedenle e-ticaret sitesinin güvenliği sağlayan siber güvenlik yazılımlarını ve sertifikalarını satın almasını tavsiye ederiz.

 

Siber güvenlik nasıl sağlanır?

Sayısal Sertifikalar: Elektronik ortamdaki ticari faaliyetlerde, bir kişinin yetkili bir Internet ya da intranet kullanıcısı olduğunun belgesi, sayısal güvence belgesi, sayısal güvence belgesi.

SSL Güvenlik Katmanı: Açılımı Yuva Katmanı olan SSL sertifikası, bir web sitesinin kimliğini doğrulayan ve şifreli bir bağlantı sağlayan dijital bir sertifikadır. Bir web sunucusu ve web tarayıcısı arasında şifreli bağlantı oluşturan bir güvenlik protokolüdür. Online işlemleri ve müşteri bilgilerini güvence altına almak amacıyla bu sertifikanın eklenmesi önemlidir.

Güvenlik Duvarları: Yazılım, donanım ve her ikisinin birleşiminden oluşan türlere sahip Güvenlik Duvarları filtreleme görevi görür. Hangi trafiğin tehlikeli olduğuna dair bildirimde bulunur.

 

Mesafeli Satış Sözleşmesi ve Ön Bilgilendirme Formu

Altyapı kurulumlarının ardından işletme sahibi artık e-ticaret sitesini kurmaya hazırdır. e-Ticaret sitesinde tüketiciye ürün veya hizmet satmayı hedefleyen işletme sahibinin en çok başvuracağı kanun tüketicinin korunması hakkında kanundur.

Tüketicinin korunması hakkında kanun sanal POS ile satış anında Mesafeli Satış Sözleşmesi ve Ön Bilgilendirme Formu'nu tüketiciye sunmayı ve tüketiciden bu iki metne onay almadan satış işlemini tamamlamamayı zorunlu kılar.

Ön Bilgilendirme Formu, ödemenin yapılmasından önce tüketiciye satıcının detaylı iletişim bilgilerinin, satışa konu mal ya da hizmetin temel niteliklerinin, her türlü dahil olmak üzere mal veya hizmetin Türk Lirası olarak satış fiyatının, teslim masraflarının, varsa vade taksit bilgilerinin, cayma hakkının şartlarının ve nasıl kullanılacağı gibi bilgileri sunan formdur.

Mesafeli Satış Sözleşmesi ise ürünlerin seçilip ödeme aşamasına gelindiğinden Ön Bilgilendirme Formunun tüketici tarafından okunup onaylanmasının ardından tüketiciye sunulan, Ön Bilgilendirme Formunda yer alan detaylı iletişim bilgilerinin, satışa konu mal ya da hizmetin temel niteliklerinin, her türlü dahil olmak üzere mal veya hizmetin Türk Lirası olarak satış fiyatının, teslim masraflarının, varsa vade taksit bilgilerinin, cayma hakkının şartlarının ve nasıl kullanılacağı gibi bilgilerin yer aldığı borç doğuran bir sözleşmedir.

 

Üyelik Sözleşmesi

İşletme sahibi kullanıcıların e-ticaret sitesinde hesap açmalarını ve hesap açarak alışveriş yapmalarını istiyorsa üyelik anında kullanıcılara bazı metinleri onaylatmalıdır. İşletme sahibi üyelik anında tüketiciye üyeliğin şartlarını ve sitenin kullanım amacı ve koşullarını belirleyen üyelik sözleşmesini (kullanım koşulları) sunmalı ve tüketiciden üyelik sözleşmesine onay almalıdır.

Üyelik sözleşmesi, üyelik gerektiren e-ticaret sitelerinde kullanıcının üye olurken kabul etmesi gereken ve kullanıcının üye olarak hak ve sorumluluklarını belirleyen sözleşmedir. Bu sözleşme aynı zamanda e-ticaret sitesinin işleyişini ve üye ile e-ticaret sitesi arasındaki hukuki ilişkinin sınırlarını da belirler.

Üyelik sözleşmesi e-ticaret sitesine üye olmak isteyen kullanıcı ile e-ticaret sitesi arasındaki hukuki bağı kurar. Bu sayede kullanıcı artık o sitenin üyesidir ve bu noktadan sonra e-ticaret sitesi ve üyenin birbirlerine karşı sorumlulukları başlar.

Bir üyelik sözleşmesinde dikkat edilmesi gereken husus, kullanıcının üye olduğu andan itibaren siteyi nasıl kullanacağının, sitenin nasıl bir hizmet verdiğinin ve üye olunan süre içerisinde dikkat edilmesi gereken noktaların açıklıkla ve şüpheye mahal vermeyecek şekilde belirtilmesidir.

İnternet sitesi ile üye arasında meydana gelecek herhangi bir uyuşmazlıkta (satış işlemi hariç) göz önünde bulundurulacak belge üyelik sözleşmesidir.

 

Ticari Elektronik İleti Onayı

İşletme sahibinin pazarlama amacıyla kullanıcılara ticari elektronik ileti (e-mail veya SMS) göndermesinin şartları ile elektronik ticaret düzenlenmesi hakkında kanun ile düzenlenmiştir. Elektronik ticaret düzenlenmesi hakkında kanun uyarınca işletme sahibi yalnızca pazarlama amacıyla kendi ile iletişim kurulmasına onay veren kullanıcılara ticari elektronik ileti gönderimi yapabilir.

Diğer bir deyişle işletme sahibi kullanıcılardan üyelik anında veya kullanıcının e-ticaret sitesini kullandığı sırada onay alması ve bu onaya dayanarak ticari elektronik ileti gönderilmesi gerekmektedir.

Ayrıca 4/1/2020 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak "Ticari İletişim Ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında" yönetmelikte yapılan değişiklik uyarınca ticari elektronik ileti göndermek isteyen gerçek ve tüzel kişiler İleti Yönetim Sistemi’ne kaydolur ve İleti Yönetim Sistemi üzerinde onayı bulunmayan kullanıcılara ticari elektronik ileti gönderilemez.

 

e-Ticarette fikri mülkiyet hukuku

Fikri mülkiyet hakkı, telifler ve sınai mülkiyet haklarını kapsar. Aslında çokça ihmal edilebilen fakat göz ardı edilmemesi gereken konuların başında gelir.

e-Ticaret faaliyetlerinde Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında bu konu değerlendirilir. Eser sahipleri ile bağlantılı hak sahiplerinin haklarını, hakların kullanım koşullarını, koruma yollarını belirleyen temel düzenleme 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunudur.

Bu kanunda şu ifadeler geçmektedir: “Bu Kanun, fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatçıların, seslerin ilk tespitini yapan fonogram yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcıların ve radyotelevizyon kuruluşlarının ürünleri üzerindeki manevi ve mali haklarını, bu haklara ilişkin tasarruf esas ve usullerini, yargı yollarını ve yaptırımları ile Kültür Bakanlığının görev, yetki ve sorumluluğunu kapsamaktadır.”

Diyelim ki, el emeği tasarım ürünlerinizin e-ticaretini gerçekleştiriyorsunuz. Ürün bilgilerinde kullandığınız tasarım fotoğrafları bu kanun kapsamında değerlendirilen telif hakkına sahip olduğunuz öğelerdir.

Fikri mülkiyet kanunu, ticari sırların ifşasına ve sonuç olarak haksız rekabete karşı korur.

 

İnternetten alışverişte cayma hakkı

Tüketici hukuku kapsamında değerlendirilen önemli konu başlıklarından biri de, internetten alışveriş cayma hakkı.

Tüketicinin korunması hakkında kanun ve Mesafeli Sözleşmelere Dair Yönetmelik cayma hakkını ve iade şartlarını da belirler. Tüketici, hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeden ve hiçbir gerekçe göstermeden, mal satışına ilişkin işlemlerde teslimat tarihinden itibaren 14 gün içinde ve Mesafeli Sözleşmelere Dair Yönetmelik Madde 7 hükümleri uyarınca, hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe göstermeksizin malı veya hizmeti reddederek cayma talebini e-ticaret sitesine iletmek kaydıyla cayma hakkına sahiptir.

Bununla birlikte; Mesafeli Sözleşmelere Dair Yönetmelik Madde 7'nin 4. fıkrasının (a) bendi uyarınca, tüketicinin 14 günlük cayma hakkı süresi sona ermeden önce tüketicinin onayı ile hizmetin ifasına başlanan hizmet sözleşmelerinde tüketici, cayma hakkını kullanamaz. Diğer bir deyişle, tüketici, hizmeti kullanmamak şartıyla 14 gün içerisinde cayma hakkını kullanabilir.

 

Cayma hakkı hangi ürünlerde geçerli değildir?

Tüketicinin cayma hakkı bulunmayan ürünler şöyledir: * Fiyatı piyasadaki dalgalanmalarla belirlenen altın, gümüş mücevherat vb. ürünler * Kişiye özel üretilen ürünler veya özel siparişler, * Çabuk bozulan veya son kullanma tarihi geçebilecek ürünler, * Hijyen açısından uygun olmayan iç çamaşırı, mayo ve makyaj malzemesi, * Otel, yurtiçi/yurtdışı turlar, gezi ve uçak bileti gibi ürün ve hizmetler * Abonelik hizmeti dışında gazete ve dergi gibi sürekli yayınlar * Yazılım programları * DVD ve CD gibi çoğaltılabilecek ürünler * Cayma hakkının istisnaları Mesafeli Sözleşmelere Dair Yönetmelikte ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

 

İnternetten alışverişte iade koşulları

Tüketicinin cayma hakkını kullanabilmesi için satın almış olduğu hizmeti hiçbir şekilde kullanmamış olması gerekmektedir, aksi takdirde cayma talebi geçersiz olacaktır. Cayma bildiriminin e-ticaret sitesine ulaştığı tarihten itibaren 14 gün içinde ürün veya hizmet bedeli tüm masrafları ile tüketiciye iade edilir.

e-Ticaret iade şartlarında, cayma hakkının kullanılacağı bildirildikten sonra 10 gün içerisinde ürünü satıcıya iade edilmesi gerekir. Bunun yanı sıra, iade işlemlerinde gönderim masrafı satıcıya aittir. Satın alma sırasında ön bilgilendirme formunda kargo şirketi belirtilmişse, ürün o kargo şirketine verilmelidir.

Eğer belirtilmemişse o zaman istediğiniz bir kargo şirketine ürünü geri gönderilmek üzere verebilirsiniz, bu durumda da gönderim masrafı satıcıya aittir.

 

e-Fatura Zorunluluğu

GİB tarafından e-faturaya geçiş zorunluluğuna dair belirlenen şartlar e-ticaret firmaları için de geçerlidir. Kısa bir hatırlatmada bulunmak gerekirse,

e-Ticaret yapıyor iseniz ve zorunluluk kapsamında olun olmayın işlerinizi kolaylaştırarak e-fatura gönderiminizi rahatça gerçekleştirmek istiyorsanız doğru yerdesiniz.

Türkiye'nin ilk online ön muhasebe programı Paraşüt'ün Anahtar Teslim e-Fatura hizmeti ile başvuru işlemlerinizi e-fatura geçiş danışmanımızla birlikte yönetebilirsiniz. Kredi kartı gerektirmeden hemen hesap oluşturmak ve Paraşüt'ü 14 gün boyunca ücretsiz kullanmak için aşağıdaki butona tıklayın.

e-Ticaret ve hukuk alanında yazılarımızdan haberdar olmak ister misiniz?