Kollektif Şirket Nedir, Nasıl Kurulur? Özellikleri

Kollektif şirket, iki veya daha fazla kişi tarafından kurulan, ortakların şirket borçlarına karşı sınırsız sorumluluk taşıdığı bir ticari ortaklık türüdür. Bu tür şirketlerde tüm ortaklar, şirketin yönetiminde ve karar alma süreçlerinde aktif rol oynar ve şirketin borçlarına karşı şahsi mal varlıklarıyla sorumludur. Kollektif şirketler özellikle aile işletmeleri ya da küçük ölçekli işletmeler için tercih edilen bir yapı olarak bilinir.

Peki, sözlük anlamı itibarıyla kollektif şirket ne demek? Bu terim, Latince kökenli "collegare" yani “birleştirmek” kelimesinden türetilmiştir ve iş birliği, dayanışma anlamına gelir. Ticaret hukukunda, kollektif şirket, ortakların tümünün ticari faaliyetlerde yetkili ve aynı zamanda sorumlu olduğu bir işletme biçimi olarak tanımlanır.

Kollektif şirketlerde, ortaklar arasında güven ve uyum çok önemlidir çünkü tüm ortaklar hem şirket kârına hem de zararlarına eşit oranda katılır. Özellikle birden fazla kişinin ortak sorumlulukla ilerlemek istediği durumlarda bu şirket türü tercih edilir.

Bir kollektif şirket kurmak, diğer şirket türlerine göre nispeten daha basit ve düşük maliyetli bir süreçtir. Kollektif şirket kuruluş aşamaları Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne yapılan başvuruyla başlar ve birkaç temel adımda tamamlanır.

Öncelikle, ortaklar arasında yapılacak bir sözleşme hazırlanmalıdır. Bu sözleşmede, şirketin adı, faaliyet alanı, sermaye miktarı, ortakların sermaye payları ve şirketin yönetim kuralları gibi önemli detaylar yer alır. Tüm ortaklar bu sözleşmeye imza attıktan sonra, ticaret sicil müdürlüğüne başvuruda bulunulur. 
 

Kollektif şirket kuruluş giderleri bakımından, diğer şirket türlerine kıyasla daha ekonomik bir seçenek olarak kabul edilir. Ancak yine de noter tasdik ücreti, ticaret odası kaydı, vergi levhası masrafları gibi çeşitli giderler bulunur. Bu giderler, işletmenin faaliyet göstereceği sektöre ve şirketin kuruluş sırasında tercih edilen işlemlere göre değişiklik gösterebilir. Bu süreçte, şirketin resmi evraklarının hazırlanması ve ticaret siciline tescili için gereken belgeler hazırlanmalı, başvurular eksiksiz yapılmalıdır.

Kollektif şirket kurarken tüm ortakların şirket borçlarından şahsi mal varlıklarıyla sorumlu olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle, ortaklar kuruluş aşamasında sorumlulukları ve yönetim hakları üzerinde anlaşmaya varmalıdır. Bu sayede ileride doğabilecek anlaşmazlıklar önlenebilir.

Kollektif şirket kurmak isteyenler için en önemli kriter, birbirlerine duydukları güven olmalıdır. Çünkü bu şirket yapısında, tüm ortaklar şirket borçlarından şahsi mal varlıklarıyla sorumludur. Bu nedenle, özellikle aile üyeleri, uzun vadeli iş ortakları veya güçlü bir güven bağı kurmuş girişimciler kollektif şirket kurmak için dahah ideal adaylardır.
 

“Kollektif şirket kaç kişiyle kurulur?” sorusuna gelirsek; bu tür şirketler en az iki kişiyle kurulabilir. Ancak üst sınır yoktur; ortak sayısının ihtiyaç ve iş planına göre artırılması mümkündür. Ancak ortak sayısının artması, yönetim ve karar alma süreçlerini de etkileyebilir. Bu nedenle, genellikle küçük veya orta ölçekli işletmelerde tercih edilen bir modeldir.

Kollektif şirket örnekleri arasında aile işletmeleri, küçük ölçekli perakende mağazaları veya üretim yapan atölyeler gibi ortakların birbirine güvendiği ve iş süreçlerini birlikte yürüttüğü işletmeler yer alır. İki kişinin birlikte bir restoran veya kafe işletmesi, kollektif şirket yapısına uygun bir örnektir. Bu tür işletmelerde ortaklar, şirketin günlük faaliyetlerinden finansal yönetimine kadar her aşamada birlikte çalışarak işin sorumluluğunu paylaşır.
 

Kollektif şirket özellikleri arasında en önemlisi, ortakların taşıdığı sorumluluğun seviyesidir. Kollektif şirkette, ortaklar şirketin borçlarına karşı yalnızca sermaye paylarıyla değil, kişisel mal varlıklarıyla da sınırsız şekilde sorumlu tutulur.

Bir diğer önemli özellik, kollektif şirketlerin tüzel kişiliğe sahip olmasına rağmen, tüzel kişilik ile ortakların sorumluluğunun birbirinden ayrılmamasıdır. Şirket borçlarının ödenmemesi halinde, alacaklılar doğrudan şirket ortaklarının şahsi mal varlıklarına yönelebilir. Bu nedenle, kollektif şirket yapısında tüm ortakların hem şirket yönetimine katılmaları hem de şirketin mali ve hukuki sorumluluklarına hakim olmaları gerekir.

Kollektif şirketlerde tüm ortaklar eşit yönetim hakkına sahiptir ve şirket kararları oybirliğiyle alınır. Yani ortakların her biri, şirket yönetiminde söz hakkına sahiptir. Kollektif şirketlerde yönetim yetkisinin devredilmesi oldukça nadirdir. Genellikle tüm ortaklar birlikte hareket eder. Ayrıca, kollektif şirketlerde şirketin faaliyeti sona erdiğinde tüm borçların ödenmesinden sonra kalan mal varlıkları ortaklar arasında eşit olarak paylaştırılır.

Son olarak, kollektif şirketlerin kuruluş ve kapanış süreçleri diğer şirket türlerine kıyasla daha basit ve daha az maliyetlidir. 
 

Kollektif şirket kurma maliyeti, kuruluş işlemleri ve sermaye yapısı bakımından diğer şirket türlerine göre daha düşük ve erişilebilir olabilir. Kollektif şirket sermaye ihtiyacı açısından diğer ticaret şirketlerine kıyasla avantajlıdır. Çünkü kanunen belirlenmiş asgari sermaye miktarı zorunluluğu yoktur. Bu nedenle kollektif şirketler küçük ölçekli veya sınırlı bütçeye sahip girişimciler için ideal bir seçenektir. Ortakların sağlayacağı sermaye tutarı, şirketin faaliyet alanına ve büyüklüğüne göre serbestçe belirlenebilir.

Kollektif şirket kuruluş maliyetleri arasında noter tasdik ücretleri, ticaret sicil kaydı, vergi dairesi kayıt işlemleri ve mali müşavirlik gibi giderler yer alır. Bu işlemler, kollektif şirketlerin kuruluş maliyetlerini oluşturur. Ancak diğer şirket türlerine kıyasla kuruluş süreci daha hızlı ve daha az bürokratik olduğu için maliyet açısından avantaj sunar. 
 

Sermaye miktarının düşük olması, girişimcilere başlangıçta daha fazla finansal esneklik sağlar ve hızlı bir şekilde faaliyete geçmelerini destekler.

Kollektif şirketlerde her ortak, sermaye katkısı dışında emek, bilgi ve iş gücüyle de şirkete katkıda bulunabilir. Böylece kuruluş maliyetleri düşer ve finansal yük tüm ortaklar arasında eşit olarak paylaşılabilir. 

Kollektif şirketin sermaye yapısının esnekliği sayesinde, ortaklar ilk aşamada düşük maliyetle girişimlerini başlatabilir. Ardından, işletmenin büyümesiyle birlikte sermaye artırımına gidebilir. Bu özellikler sayesinde kollektif şirketler kuruluş maliyeti bakımından cazip seçeneklerdir.
 

Şirket türü seçimi, girişimciler için önemli bir karardır ve işin içeriği, işletmenin büyüklüğü, ortaklık yapısı, finansal kaynaklar gibi faktörlere göre değişir.

Şahıs şirketi ile limited şirket arasındaki farkları anlattığımız sesli blogumuzu dinlemek için tıklayın:

Ön muhasebe süreçlerinizi Paraşüt ile kolaylaştırın!
Finansal operasyonlarınız için Paraşüt'e gelin; gelir gider takibi, cari hesap takibi, nakit yönetimi, stok ve depo takibi gibi birçok ön muhasebe yönetim işlemlerinizi dakikalar içinde gerçekleştirebilirsiniz.

Kredi kartı bilgisi vermeden 14 gün ücretsiz denemek için tıklayın!