Cari hesap nedir? Cari hesap takibi nasıl yapılır?

(image: cari-hesap-takibi.webp alt:Cari Hesap Takibi title:Cari Hesap Takibi)

 

Cari hesap nedir?

Cari hesap, şirketinizin müşteri ve tedarikçileri ile arasında geçen tüm işlemlerin toplandığı hesaptır. Müşterinize bir mal satar, alacak yazarsınız (daha güzeli tahsilat yaparsınız) ya da satış faturası kesersiniz. Tedarikçinizden mal/hizmet alırsınız gider yazar ya da alış faturası oluşturursunuz.

Ticaret Kanununun 89. maddesinde cari hesap; “İki kişinin herhangi bir hukuki sebep veya ilişkiden doğan alacaklarını teker teker ve ayrı ayrı istemekten karşılıklı olarak vazgeçip bunları kalem kalem alacak ve borç şekline çevirerek hesabın kesilmesinden sonra çıkacak artan tutarı isteyebileceklerine ilişkin sözleşme” şeklinde tanımlanır.

Özellikle devamlı ticari ilişki içinde olduğunuz müşterileriniz için cari hesap takibi ayrıca önemlidir.

Cari hesap, bir ürün ya da hizmet satışı yapan ve o ürün ve hizmeti alan kişinin para, mal, hizmet ve diğer hususlardan dolayı birbirlerindeki alacaklarını ayrı ayrı istemekten karşılıklı olarak vazgeçmesi ve bunları hesap kesim tarihinde ödemek üzere kaydettikleri hesap olarak işlev görmektedir.

 

Cari hesap yönetimi neden önemli?

Cari hesap takibi yaparak borç ve alacaklarınızı detaylı bir biçimde izleyebilir, şirket için gerekli raporlar bu bilgilere dayanarak hazırlanabilir ve olası ihtilaf durumlarında daha kolay uzlaşmaya varılabilir.

İyi bir yönetim ile hangi müşteriden ne kadar alacağınız olduğunu, kime ne kadar ödeme yapmanız gerektiğini kolaylıkla takip edebilirsiniz. Ayrıca, yalnızca geçmiş dönem bilgilerini, güncel bilgi takibi de yapmanız mümkündür.

Genel bir işleyiş planına sahip olmanız için de yönetim önem kazanır. Çünkü, cari hesap alacağı durumunun belirlendiği gibi herhangi bir ödemede herhangi bir aksama yaşanması direkt tespit edilebilir. Bunun yanı sıra ne zaman ödeme geleceğinin bilinmesi de kendi firmanızın işleyişi ve yapacağınız diğer harcamalar için faydalıdır.

 

Cari hesap sözleşmesi nedir?

Sürekli bir ticari ilişki içinde olan iki tarafın alacak ve borçlarını tek tek ve ayrı ayrı tahsil etmek yerine bunları kalem kalem alacak ve borç biçiminde not ederek hesabın kesilmesinden sonra çıkacak tutarı istemeyi kararlaştırdıkları sözleşmeye cari hesap sözleşmesi denir.

 

Cari dönem nedir?

Bir başka merak edilen kavram da, cari dönemdir. Cari dönem, en genel tanımıyla yürürlükte olan, içinde bulunulan dönemi temsil eder.

Örneğin, bir işletmenin ödeme dengelerini analiz edebilmesi, ne gibi alanlara yatırım yapıldığını, harcamalarının ne ölçüde arttığı veya azaldığını tespit edebilmek için cari dönem bazında bir değerlendirme verimli olacaktır. Bu değerlendirme, dönemler arası karşılaştırma yapılmasına da imkan verdiği için önem taşır.

 

Cari hesap borcu nedir?

Bildiğiniz üzere, ticaretin doğasında alacak ve verecek dengesi vardır ve şirketler arasında yapılan alım satım işlemlerinde bir borç ve alacak ilişki doğar. Bu borç ilişkisinde şirketler cari hesap oluşturur. Fakat bu hesaplar, durağan ve standart değildir. Bir firmanın, başka bir firmadan hizmet veya ürün satın alması ile o firmaya cari hesap borcu oluşmuş olur.

 

Cari bakiye ne demek?

Muhasebede karşımıza çıkan terimlerden biri de cari bakiye. Henüz nakdi olarak ödenmemiş bakiye bedelini cari bakiye olarak tanımlayabiliriz. Bir başka deyişle, borç ve alacak arasındaki farkı gösterir.

Cari bakiyesi, borç bakiyesi veya alacak bakiyesini içerir. Borç bakiyesi, cari hesap bakiyesinin tarafımıza borçlu olduğu anlamına gelir. Alacak bakiyesinde ise tersi bir durum söz konusudur; cari hesap alacağı olduğunu gösterir.

Burada belirtilen durumlara göre, borç veya alacak hareketlerinin hangi tarihlerde yapılacağı hareket vade tarihine göre düzenlenir.

 

Cari kod nedir?

Cari kod, bir muhasebe terimi olarak karşımıza çıkar. Muhasebede hesabı tutulan her cari karta bir kod verilir, bu koda da cari kod denir. Ön muhasebe işlemlerinde kayıtlı olan bu cari kodlar üzerinden tüzel veya şahıs firmalarına ulaşılır ve kod ile ilgilinin hesabına işlenir.

Kod verilirken kendinize özel bir gruplama yaparak filtreleyebilirsiniz. Cari hesap kodu oluştururken alıcı iseniz kodunuzu A ile, satıcı iseniz S olarak başlatabilirsiniz.

 

Cari oran nedir, nasıl hesaplanır?

Bildiğiniz üzere, işletmelerin bilançoları iki ana kısımdan oluşur. Bunlardan biri işletmenin kaynakları, diğeri ise bu varlıkların hangi kaynaklar ile elde edildiği ile ilgilidir. Bu varlıklar da dönen varlıklar ve duran varlıklar olarak ikiye ayrılır. Bu kavramları aklımızda yer etmesi için şöyle kodlayabiliriz: Kısa vadeli yatırımlar, dönen varlıklar; uzun vadeli yatırımlar ise duran varlıklardır.

İşte cari oran da tam bu noktada önem kazanır. Bir işletmenin likit varlıklarını gösteren varlıklar dönen varlıklardır. Dönen varlıkların vadesi bir yıldan kısa olan borçlarına oranına cari oran denir.

Bir başka deyişle, cari oran şirketin dönen varlıklarının kısa vadeli borçlarını karşılama oranıdır.

Cari oran hesaplama ise formülize edersek şöyledir:

Cari Oran = Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

Formülden de gördüğünüz üzere, cari oran hesaplanmasında dönen varlıklar ve kısa vadeli yabancı kaynaklar kullanılır. Dönen varlıkların kısa vadeli yabancı kaynaklara bölünmesiyle cari oran bulunur. Cari oran, işletme sermayesinin yeterliliğini gösterir.

Firmalar cari oranlarını, firmanın kısa vadeli borçlarını ödeyebilme gücünü tespit etmek için hesaplarlar. Özellikle banka kredi başvurusunda bulunan firmalar için önem taşır.

Bu noktada "cari oran kaç olmalıdır?" sorularına sıkça rastlarız. Bu, firmanın bulunduğu sektöre, ülke ekonomisine, piyasa koşullarına göre değişiklik gösterebilir.

Ülkemizi esas aldığımızda 1.5-2 arasında bir değer makul görülmektedir. Fakat, bir işletmenin hesaplamasında cari oran 1'den küçük çıkarsa bu, işletmenin yeterli varlığa sahip olmadığı anlamına gelir.

Bu durumun nedenleri arasında firmanın zarar etmesi, kısa vadeli borçlanmanın artması, duran varlık satın almaları veya mevcuttaki kısa vadeli borç kalemlerindeki artış olabilir.

 

Cari hesap takibini kim yapar?

Cari hesap takibini işletme sahibi ya da şirket içinde yetkilendirilmiş herhangi bir personel yapabilir. Şirketinizin resmi muhasebecisi, esas olarak devlete karşı yükümlülüklerin yerine getirilmesinden sorumludur ve eline ulaşan belgeler geçmişe yönelik olduğu için şirkete güncel durumuna dair bilgi veremez.

 

Cari hesap takibi nasıl yapılır?

Pek çok işletme tutulması zorunlu resmi evraklar ile cari hesap takibi yaptığı yanılgısına düşüyor. Ancak bu evraklardan ancak geçmişe dair bilgi almak mümkün.

Cari hesap takibinden fayda sağlayabilmek için sadece geçmiş bilgileri değil, güncel bilgileri de takip edebilir durumda olmalısınız.

 

Cari hesap takip araçları

İşletmeler genelde cari hesaplarını Cari Hesap Defterinde ya da Excel tablolarında tutma yoluna gidiyor.

 

Cari hesap defterleri üzerinden takip

Baştan belirtmemizde fayda var: Cari hesaplarınızı Cari Hesap Defterinden takip etmek oldukça teferruatlı bir iş. Defteri 3 ana parçaya ayırıp bir bölümde müşterilerden alacaklarınızı, bir bölümde satıcılara olan borçlarınızı ve son bölümde de örneğin vergi borcu gibi diğer borç ve alacaklarınızı ayrı ayrı tutmaya çalışmalısınız. Öte yandan bu yolla ihtiyacınız olan raporları çıkarmak da zor, hatta imkansız.

 

Excel üzerinden takip

Excel’le çalışmaya karar verirseniz, her müşteri ve tedarikçi için ayrı ayrı düzenlenmiş cari hesap kartları oluşturmalısınız. Bu kartların içinde cari hesap tipi, takip numarası, ad/unvan, alacak bakiyesi, borç bakiyesi gibi bilgiler koymalı ve kartları sürekli güncellemelisiniz.

Zaman içinde artan Excel tablolarını kontrol etmek, birbiriyle ilişkilendirmek ve olası insan hatalarını engellemek tüm titiz çalışma çabalarına rağmen ne yazık ki oldukça güç.

Sonuç olarak her iki durumda da cari hesap takibi için ciddi zaman ve emek sarf etmek zorundasınız. Bir üçüncü çözüm ise şirket içinde bir uzman bulundurmak ve böylece, masaüstü bir muhasebe programından faydalanmak olabilir.

Ancak küçük işletmelerin çoğu içeride masaüstü çözüm kullanabilecek uzman bir personel kaynağına sahip değil. Bu nedenle günümüzde web tabanlı cari hesap yönetim programlarına duyulan ilgi hızla artıyor.

 

Paraşüt’ün geleneksel muhasebe programlarından farkı nedir?

Paraşüt, Türkiye mevzuatına uygun şekilde geliştirilmiş bir fatura ve finansal yönetim uygulaması. Geleneksel muhasebe programlarından farklı olarak; web tabanlı yani masa üstü bir program değil.

Paraşüt’e girilen veriler bulutta tutuluyor ve şirket yetkilileri tarafından istenildiği anda istenildiği yerden ulaşılabiliyor.

Paraşüt yine masa üstü muhasebe programlarının karmaşık yapısına nazaran çok kolay bir arayüze sahip. Temel internet kullanıcıları, herhangi bir eğitim almaya gerek duymadan uygulamayı rahatça kullanabiliyor.

Paraşüt kullanmak için ne teknoloji dehasına sahip olmak ne de muhasebe eğitimi almış olmak gerekiyor.

 

Cari takibi yapayım fakat tahsilat yapamadıktan sonra neye yarar?

Sizin için onu da düşündük. Özellikle durgunluk ve kriz dönemlerinde işletmelerin karşılaştığı en büyük sorun tahsilatların aksaması. Bu da gelir gider dengesinde bozulma demek.

Biz de "Alacaklarınızı nasıl daha hızlı tahsil edebilirsiniz?" başlığı ile bir elektronik kitap hazırladık. Bunun için kitabımızı inceleyebilirsiniz.

 

Paraşüt Cari Hesap Programı neden avantajlı?

- Tek bakışta müşterinizin açık faturalarını görüntüleyerek güncel durum bakiyenize hakim olabilirsiniz.

E-posta ile otomatik tahsilat ve ödeme hatırlatmaları alarak takip işinizi kolaylaştırabilirsiniz.

Ekstrenizi müşterinizle e-posta ile paylaşarak ödemelerini hatırlatabilir, tahsilatlarınızı hızlandırabilirsiniz.

Tahsilat ve Ödemeler raporlarında 30, 60, 90, 120 gün ve üzeri için gecikmiş tahsilat ve ödemelerinizi listeleyebilirsiniz.

İçeride cari hesap takibi yapmak için ayrıca bir personel bulundurmak zorunda kalmazsınız.

Tekliflerinizi kolayca oluşturabilir, müşteriniz ile paylaşabilirsiniz. Teklif durumunuzu dilediğiniz yerden takip ederek, anında faturaya çevirebilirsiniz.

Banka hesaplarınızı Paraşüt ile eşleştirerek cari bilgilerinizi otomatik güncelleyebilirsiniz. 

Paraşüt’ün mobil uygulaması sayesinde ofis dışında da cari hesap işlemleri yapmak ve yönetebilmek çok kolay! müşterilerinizin güncel bakiyesini zaman ve mekan sınırlaması olmadan her an takip edebilirsiniz.

Paraşüt’ün Cari Hesap Programı ile gelir ve giderlerinizi de dengeleyebilmeniz de mümkün. Paraşüt Cari Hesap programı ile size en çok kazandıran müşterilerinizin tespitini yapabilirsiniz.

Müşteri tespiti için; 

1. Müşterilerinizi kategorilendirerek, hangi müşteri grubuna odaklanmanız gerektiğini görebilir, 

2. Müşterilerinize özel olarak hazırladığınız fiyat listeleri ile “Kime ne fiyat verdim?” karışıklığından kurtulabilir, 

3. Faturanızı e-posta ile paylaşarak, carinizle kolay uzlaşma sağlayabilirsiniz.

Tekliflerinizi kolayca oluşturabilir, müşteriniz ile paylaşabilirsiniz. Teklif durumunuzu dilediğiniz yerden takip ederek, anında faturaya çevirebilirsiniz.

Açık hesap çalıştığınız müşteri ve tedarikçilerinize ister çek ister nakit olarak ödeme ve tahsilat girebilirsiniz.

Müşteri ve tedarikçilerinizin fatura ve ödeme geçmişini hızlıca görüntüleyebilirsiniz.

Tüm vaktinizi ve enerjinizi asıl işinize ayırarak, işinizde katma değer sağlayacak konulara odaklanabilirsiniz.

Paraşüt kullanarak cari hesaplarınızı kolayca online yönetin. Hangi müşterinizden ne kadar alacağınız var, kime ne zaman ne kadar ödeme yapacaksınız takip edin. Paraşüt’ü ücretsiz denemeye başlayın!

 

Paraşüt’te cari hesap nasıl tutulur?

Paraşüt’te Cari Hesap Takibi yaparak borç ve alacaklarınızı kolayca kontrol edebilirsiniz. Online ön muhasebe programı Paraşüt, yapmanız gereken tahsilat ve ödemelerin vade tarihi geldikçe size otomatik hatırlatma e-postaları gönderir.

Eğer, Müşteri Hatırlatma Ekle özelliğini kullanırsanız çalıştığınız firmaya da bu hatırlatma e-postaları gider. Böylece her iki taraf da alacak ve borçları ile ilgili güncel bilgiye sahip olur. Tahsilat ve ödeme yaptıkça Paraşüt’e işlemenizi ve cari hesap bakiyenizi sürekli olarak güncel tutmanız bu anlamda önemlidir. Kullanım Kılavuzumuzda yer alan Cari Hesap Takibi ile ilgili bölümden detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

 

Bu yazılarımız da ilginizi çekebilir:

Fatura hakkında bilmeniz gereken 10 şey

Ön muhasebe nedir, nasıl yapılır?