FAVÖK (EBITDA) Nedir? Finansal Yorumlama ve Hesaplama

FAVÖK (Finansal Aktifler ve Vergi Öncesi Kâr) bir işletmenin temel faaliyetlerinden elde ettiği kârı ölçer. Önemli bir finansal gösterge olan FAVÖK, uluslararası alanda EBITDA adı ile bilinir.  

Peki, tam olarak FAVÖK nedir? FAVÖK, “faiz, amortisman ve vergi öncesi kazanç” ifadesinin baş harflerinden oluşur. Aynı zamanda şirketin operasyonel performansını değerlendirmek için kullanılan ve finansal analizlerde sıkça referans alınan bir terimdir.  
 

“EBITDA nedir?” sorusunu da kavramın hangi İngilizce sözcüklerin ilk harflerinden oluştuğuna bakarak cevaplayabiliriz. EBITDA sözcüğü, “Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation, and Amortization” ifadesinin kısaltılmışıdır. Bu ifade az önce de altını çizdiğimiz gibi,  "faiz, vergi, amortisman ve itfa payları öncesi kâr" anlamına gelir.

İşletmenin nakit akışını değerlendiren FAVÖK göstergesi, finansal durumu ve operasyonel verimliliği analiz etmeye yardımcı olur. Bu gösterge, işletme kârlılığını incelemek isteyen yatırımcılar için çok değerlidir.

EBITDA, özellikle yüksek sermaye gerektiren sektörlerde, şirketlerin sürdürülebilirliğini ve rekabetçiliğini belirlemekte önemli bir rol oynar.

Peki FD nedir ve “FD FAVÖK” ifadesi ne anlama gelir? Bu ifade, "firma değeri FAVÖK" kullanımının kısaltılmışıdır. Firma Değeri/FAVÖK veya FD/FAVÖK oranı olarak da ifade edebileceğimiz bu oran, şirket değerlemesi, satın alma veya birleşme işlemleri sırasında başvurulan bir ölçüttür.

Özet olarak, “FD FAVÖK nedir?” sorusuna yanıt arayanlar için, bu kavramın finansal analizdeki yeri oldukça önemlidir.

Bu önemli finansal göstergenin hesaplanmasında kullanılan bazı formüller bulunur. FAVÖK hesaplaması, gelirlerden yalnızca ana iş faaliyetlerine bağlı giderlerin çıkarılmasıyla yapılır ve işletmenin operasyonel kârlılığını ölçmeye yardımcı olur.

En temel FAVÖK formülü şu şekildedir:

FAVÖK = Net Kâr + Faiz + Vergi + Amortisman + Tükenme Payı
Bu formül, işletme kârlılığını değerlendirirken amortisman, tükenme payı ve diğer finansal unsurlardan arındırılmış bir gösterge sunar.

EBİTDA formülü, özellikle finansal analizlerde “şirket değeri nasıl hesaplanır?” veya “piyasa değeri nasıl hesaplanır?” gibi sorulara yanıt verirken kritik bir rol oynar.

Ayrıca bu formül, şirketin faaliyetlerden kaynaklanan gerçek performansını görmeyi sağlar. Yatırımcıların, satın alma ya da birleşme kararlarını değerlendirirken de güvenilir bir rasyo olarak kullanılır.  Bu analiz aynı zamanda kâr zarar hesaplama formülü ile işletmenin gelir gider dengesini izlemeye katkı sağlar.

Rasyo ne demek?
"Rasyo" ya da "oran," finans ve ekonomi alanlarında iki değerin birbirine bölünmesiyle elde edilen karşılaştırmalı bir değeri ifade eder. Rasyo, bir büyüklüğün diğerine göre ne kadar olduğunu gösterir ve bu karşılaştırma rasyoları grafik üzerinde de analiz edilebilir.

Örneğin "FD/FAVÖK rasyosu," şirket değerinin FAVÖK'e oranını ifade eder. Bu oran, şirketin piyasa değerini, kârlılık performansına göre değerlendirmede kullanılır.  Firma değeri nasıl hesaplanır, kısaca bahsetmiştik.

Rasyolar da şirketlerin mali analizinde kârlılık, likidite, borçluluk gibi alanları değerlendirmek için sıklıkla başvurulan hesaplama araçlarıdır. Rasyo grafik ise bu oranların değişimini daha görsel bir şekilde sunarak analiz sürecini kolaylaştırır.

FD/FAVÖK oranının hesaplanmasında kullandığımız bazı öğeler, aşağıdaki hesaplamalarla da dolaylı olarak ilgilidir: 

Kâr nasıl hesaplanır?
FD/FAVÖK oranı, doğrudan şirketin kârlılığıyla ilgilidir. FAVÖK hesaplanırken kârın bazı kalemleri (faiz, vergi, amortisman) eklenerek brüt kârlılığa ulaşılır, bu yüzden kâr hesaplama ile ilişkilidir.

Brüt kâr nedir? 
Şirketin net satışlarından, satılan malların maliyeti düşüldükten sonra kalan kârdır; şirketin temel faaliyetlerinden elde edilen kârlılıktır.

Depreciation ne demek? 
Varlıkların zamanla kullanım ve yıpranmadan dolayı değer kaybetmesidir. Bu kayıp muhasebe kayıtlarına gider olarak yansıtılır.

Amortisman nasıl hesaplanır? 
FAVÖK, amortisman ve faiz gibi giderleri hariç tutarak hesaplanan bir kârlılık ölçüsüdür. Dolayısıyla, amortisman hesaplaması FAVÖK formülünün bir parçasıdır ve doğrudan olmasa da amortisman miktarı, FAVÖK ve dolayısıyla FD/FAVÖK oranını etkiler.

Ciro nasıl hesaplanır?
Ciro, FD/FAVÖK oranının hesaplanmasında doğrudan bir bileşen olarak yer almaz. Ancak, şirketin satış hacmi ve geliri üzerinde dolaylı bir etkisi olabilir; bu nedenle yatırımcılar ve analistler tarafından kârlılık oranları ile birlikte ciro performansı da değerlendirilir.

FD/FAVÖK oranı, bir şirketin piyasa değerini (firma değeri) kârlılığına (FAVÖK / Faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr) göre değerlendiren önemli bir finansal analiz aracıdır. Bu oran, yatırımcılar ve analistler için şirketin değerini, faaliyet gelirine göre ölçme imkânı tanır. Özellikle şirket satın alma, birleşme ve sektör karşılaştırmaları gibi durumlarda kullanılır.

Peki FD/FAVÖK oranı nasıl kullanılır? Bu oran, şirketin borç yükümlülükleri ve varlıklarına göre kâr yaratma gücünü anlamak için bir gösterge sunar. Daha düşük bir FD/FAVÖK oranı, şirketin kazancına göre daha cazip bir fiyattan işlem gördüğünü gösterebilirken; yüksek bir oran, şirketin piyasa değerinin kârlılığının üstünde olduğuna işaret edebilir.
 

FAVÖK değeri yani faiz, vergi, amortisman öncesi kâr; bir işletmenin tüm maliyetleri ve gelirleri hesaba katmak yerine yalnızca ana faaliyetlerinden elde ettiği gelirleri gösterir. Aynı zamanda, işletmenin operasyonel verimliliğini anlamada önemli bir indekstir.

“FAVÖK kaç olmalı?” sorusu, bu oranı doğru yorumlamak için sıkça sorulur. İdeal FAVÖK değerleri sektöre göre değişiklik gösterebilir ancak yüksek bir FAVÖK değeri genellikle işletmenin güçlü bir nakit akışına sahip olduğuna ve operasyonel anlamda da verim gösterdiğine işaret eder.

Kısacası FAVÖK değeri ne kadar yüksekse, şirketin operasyonlarının o kadar kârlı olduğu düşünülebilir. Ancak bu değerin etkin yorumlanması için sektörel ve dönemsel değişkenlerin de göz önünde bulundurulması gereklidir.

FAVÖK değerinin yüksek olması işletmenin iyi yönetildiğine, operasyonel anlamda güçlü bir yapıya sahip olduğuna ve sağlam bir nakit akışına ulaştığına işaret eder. Bu, operasyonel maliyetleri kontrol altına alabilen ve gelir yaratma kapasitesi yüksek işletmeler için olumlu bir sinyaldir.

Ancak yüksek FAVÖK değeri tek başına yeterli değildir; bu değerin sektöre özgü standartlarla kıyaslanması gerekir. Gerçekçi bir sonuç için sektör ortalamalarıyla karşılaştırılma yapılmalı ve işletmenin diğer mali tablolarıyla birlikte değerlendirilmelidir. Örneğin, bir teknoloji şirketi için yüksek FAVÖK değeri, inovasyon kapasitesini gösterirken perakende sektöründe daha farklı bir anlama gelebilir.

“FAVÖK marjı nedir?” sorusunun yanıtı da burada önem kazanır. FAVÖK marjı, işletmenin kârlılığını anlamada kullanılan bir orandır. Genelde yüzde 15 ile 20 gibi bir aralıkta olması istenir.

Düşük FAVÖK değeri, çoğunlukla işletmenin operasyonel maliyetlerinin gelirlerinin üzerinde olduğunu veya gelir yaratmada zorlandığını gösterir. Bu durum, işletmenin uzun vadede sürdürülebilir bir büyüme sağlama ihtimalinin düşük olduğunun da işaretidir. FD/FAVÖK kaç olmalı gibi kıyaslamalar da bu durumun ne kadar ciddi olduğunu anlamak için yapılır.

Düşük bir FAVÖK değeri, işletmenin borç yükünü karşılayıp karşılayamayacağını da sorgulatır. Özellikle yatırım giderlerini karşılamak için yeterli nakit akışı sağlayamayan işletmelerde, ciddi finansal sorunlara işaret edebilir.

Ancak, FAVÖK değerinin düşük olması, tek başına bir işletmenin kötü yönetildiğini veya başarısız olduğunu göstermez. Zira bu kararın verilebilmesi için çeşitli dönemsel veya sektörel faktörler de göz önünde bulundurulmalıdır. Sektör bazında FAVÖK değerlerini analiz etmek, işletmenin durumunu daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.

FAVÖK değerini sektör içindeki benzer işletmelerle karşılaştırmak, bir şirketin performansını daha iyi anlamamıza yardımcı olur. Farklı sektörlerdeki işletmelerin FAVÖK değerleri değişiklik gösterebilir.

Örneğin, brüt satışlar ile net satışlar arasındaki fark gibi maliyet kalemleri her sektörde aynı düzeyde değildir. Eknoloji ve hizmet sektörlerinde yüksek FAVÖK oranları yaygınken, düşük marjlı sektörlerde bu oranlar daha mütevazı seviyelerde olabilir.

Bu nedenle sektör ortalamaları dikkate alınarak yapılan kıyaslamalar, bir işletmenin kendi sektöründeki rekabet gücünü ve finansal sağlığını daha doğru değerlendirmemizi sağlar.

FAVÖK, finansal analizlerde güçlü bir araç olarak öne çıksa da kullanımında dikkatli olunması ve diğer mali göstergelerle birlikte değerlendirilmesi gerekir. O halde FAVÖK’ün avantaj ve dezavantajlarını detaylarıyla inceleyelim:

FAVÖK’ün Avantajları

FAVÖK'ün Dezavantajları:

FAVÖK, işletmenin faaliyetlerinden elde ettiği nakit akışını gösterdiği için finansal analizlerde önemli bir yere sahiptir. Bu değerin analiz edilmesi, işletmenin borç ödeme kapasitesi, yatırım yapma olanakları ve büyüme potansiyeli hakkında bilgi verir. 

Vergi ve finansman maliyetleri gibi değişkenleri içermediği için faaliyet kârlılığını da saf bir şekilde yansıtır. İşletmenin yalnızca operasyonlarına odaklanarak mali performansını analiz etmek isteyen yatırımcılar ve finansal analistler için FAVÖK, güçlü bir değerlendirme aracı olarak öne çıkar.

FAVÖK, bir işletmenin operasyonel performansını dış faktörlerin etkisinden bağımsız olarak incelememizi sağlar. Vergi, finansman maliyetleri ve amortisman gibi kalemleri dışarıda bırakarak, şirketin asıl faaliyetlerinden ne kadar gelir sağladığını görmemize yardımcı olur.

Özellikle finansal yükümlülüklerin yoğun olduğu sektörlerde işletmenin gerçek değerini yansıtmak için bu ölçüte başvurulur. İşletmenin sağlıklı nakit akışı üretme yeteneğini ve stratejik büyüme kapasitesini ortaya koyar.

Sektörler arası karşılaştırmalarda da tutarlı bir temel sunar. Şirketin kendi ekosisteminde veya rakiplerine göre kârlılık durumu hakkında bilgi verir. Bu, önemli bir referans noktasıdır. 

Ön muhasebe süreçlerinizi Paraşüt ile kolaylaştırın!
Finansal operasyonlarınız için Paraşüt'e gelin; gelir gider takibi, cari hesap takibi, nakit yönetimi, stok ve depo takibi gibi birçok ön muhasebe yönetim işlemlerinizi dakikalar içinde gerçekleştirebilirsiniz.

Kredi kartı bilgisi vermeden 14 gün ücretsiz denemek için tıklayın!