e-Serbest meslek makbuzu (e-SMM) nedir, nasıl kullanılır?

Serbest meslek erbapları da ciro limitine bakılmaksızın elektronik belge kapsamına alınmış oldu. Eğer siz de zorunluluk kapsamına giriyor ve bilgiye ihtiyaç duyuyorsanız, e-SMM kullanımı ile ilgili sık sorulan soruları yazımızın devamında sizin için cevaplıyoruz.

Elektronik serbest meslek makbuzu (e-SMM), serbest meslek erbaplarının sundukları hizmet karşılığında yaptıkları tahsilatlar için elektronik ortamda düzenledikleri belgeye verilen addır.

Bir başka deyişle, e-serbest meslek makbuzu, matbu serbest meslek makbuzunun elektronik ortamda düzenlenmiş halidir. Hukuki olarak matbu makbuzdan hiçbir farkı olmayan bu belge, muhatabının isteği doğrultusunda kağıt veya dijital ortamda iletilebilir.

Yazımıza devam etmeden önce matbu makbuz ve serbest meslek kazancı gibi konular hakkında bilgi almak isterseniz ilgili blog yazımıza göz atabilirsiniz.

Yapılan işin sermaye yerine mesaiye dayalı olduğu, kişisel bilgi ve beceri gerektiren, bir kuruma bağlı olmadan çalışan ve serbest meslek erbabı olarak kabul edilen mesleklere sahip kişilerin makbuzlarını e-SMM olarak hazırlamaları gerekir.

e-Serbest meslek makbuzu zorunluluğu, kendi nam ve hesabına, mutat meslek halinde faaliyette bulunan;

Avukat, doktor, diş hekimi, veteriner hekim, mimar, mühendis, müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir, yeminli mali müşavir, danışman, ressam, yazar, bestekar, kimyager, noter, serbest öğretmen, artist, menajer, senarist, yönetmen, ebe, sünnetçi, arzuhalci, rehber ve sağlık memuru vb. serbest meslek erbaplarını kapsamaktadır.

Bir başka deyişle sizin de bir avukat, diyetisyen, diş hekimi gibi yaptığınız iş, sermaye yerine mesaiye dayanıyorsa, verdiğiniz hizmet bir işletmeye bağlı olmaksızın kendi hesabınıza ait ise serbest meslek erbabısınızdır.

Bu durumda verdiğiniz hizmete karşılık makbuz kesmeniz gerekir. Bu nedenle de serbest meslek erbabı olarak iş başladığınız tarihi takip eden 3 ayın sonuna kadar e-SMM uygulamasına geçmeniz zorunludur. Zorunluluk ile ilgili detayları bir sonraki soruda açacağız.

2019 yılının son günlerinde yayınlanan tebliğ ile, 1 Şubat 2020 tarihinde faaliyetine devam eden serbest meslek erbapları için e-SMM kullanımı 1 Haziran 2020 tarihinden itibaren zorunlu hale getirildi. Vergi mükellefi olan serbest meslek erbapları, e-fatura ve e-arşiv fatura mükelleflerinin aksine, ciro limitine bakılmaksızın elektronik belge kapsamına alındı.

1 Şubat 2020 tarihinden itibaren faaliyet göstermeye başlayacak mükelleflerin de işe başladıkları tarihi takip eden üç ayın sonuna kadar e-serbest meslek makbuzu uygulamasına geçiş yapması zorunlu tutuldu.

Son durumda, e-SMM zorunluluğu 2024 yılı özelinde, serbest meslek makbuzu mükellefi iseniz herhangi bir ciroya bakılmaksızın e-serbest meslek makbuzu kullanmalısınız. Faaliyete başladıktan sonra 3 ay içerisinde e-SMM geçişinizi tamamlamalısınız.

Zorunluluk getirildiği halde e-serbest meslek makbuzu uygulamasına süresi içinde geçmeyen, makbuzlarını e-SMM olarak hazırlamayan veya almayan mükellefler için ilgili kanunda öngörülen hükümler uygulanır.

e-SMM belgesi, karşı tarafın talebine göre çıktısı alınıp ıslak imzalı olarak ya da elektronik ortamda (e-posta veya SMS) muhatabına teslim edilir. Makbuzun çıktısını alıp imzalamaya alternatif olarak, mükellef dilerse imzasını notere tasdik ettirebilir ve makbuzlarını hazır imzalı olarak düzenleyip teslim edebilir.

Mükelleflerin, e-serbest meslek makbuzunu elektronik ortamda muhafaza ve ibraz etmesi gerekir.

Kendisine e-SMM düzenlenen kişilerin ise teslim edilme yöntemine göre makbuzların kağıt çıktısını ya da elektronik ortamdaki halini saklamaları ve gerektiğinde ibraz etmeleri gerekir.

e-SMM düzenlerken, aşağıdaki bilgilere yer verilmesi gerekir:

Gerekli durumlarda mükellef makbuz üzerinde farklı bilgilere de yer verebilir.

e-SMM uygulamasına üç farklı yöntem ile geçiş yapabilirsiniz:

Başvurunuzu yaptınız, e-SMM gönderdiniz sıra sorgulama aşamasında. e-Serbest meslek makbuzu sorgulama GİB Portal üzerinden yapılıyor. Satıcının VKN veya TC kimlik numarası, e-SMM numarası, brüt ücret ve güvenlik kodu ile hızlı bir şekilde sorgulama işleminizi gerçekleştirebilirsiniz.

e-Serbest meslek makbuzu uygulamasına geçiş yapmak için e-fatura başvurularında olduğu gibi e-imza ya da mali mühür almanız gerekir.

Mali mührü, firmanızın kaşesinin elektronik ortamdaki hali gibi düşünebilirsiniz. Mali mühür için Kamu Sertifikasyon Merkezi’nin web sitesi üzerinden başvuru yapabilirsiniz.

e-İmza ise şahsa verilen elektronik imza olarak düşünülebilir. Elektronik sertifika hizmet sağlayıcıları vasıtası ile alınabilir.

e-SMM programı için Paraşüt’ü tercih ederek makbuzlarınızı:

Böylece kağıt makbuzların beraberinde getirdiği matbaa, noter ve kargolama masraflarından tasarruf edebilir, hayatınızdaki evrak yükünü hafifletebilirsiniz.

Üstelik, Anahtar Teslim hizmetimiz ile e-Serbest Meslek Makbuzu başvurunuzu uzman süreç danışmanlarımıza bırakabilir, yerinizden bile kalkmadan 1 gün içerisinde* e-SMM göndermeye başlayabilirsiniz.

Paraşüt’ü e-serbest meslek makbuzu ile kullanmak için deneme süresi başlatma adımlarını takip ederken evrak türü olarak Serbest Meslek Makbuzu'nu seçmeyi unutmayın.

* 1 günlük geçiş süresine Mali Mühür veya e-imza bekleme süresi dahil değildir.