e-İrsaliye hakkında 15 soru 15 cevap

e-İrsaliye farklı bir evrak türü olmayıp kağıt olarak düzenlenen sevk irsaliyesi ile aynı hukuki özellikleri taşır. Daha önceleri kağıt ortamında düzenlenen irsaliye evrakının, elektronik ortamda elektronik belge olarak düzenlemesi ve alıcıya yine elektronik ortamda teslim edilmesini sağlayan bir uygulamadır. e-İrsaliye, elektronik ortamda muhafaza edilir ve istenildiği takdirde elektronik ortamda ibraz edilir.

e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olan mükellefler açısından e-irsaliye belgesi muhafaza süresi boyunca elektronik ortamda muhafaza edilmeli ve ilgili makamlara elektronik ortamda ibraz edilmelidir.

Kağıt çıktı alınması (e-İrsaliye’nin kağıt çıktısının satıcı ve alıcı tarafından teslim ve tesellüm belgesi olarak da kullanıldığı durumlar haricinde) zorunluluğu ve kağıt nüsha olarak muhafaza edilme zorunluluğu bulunmamaktadır.

Evrak olarak irsaliye, mal hareketlerinin düzenli olarak takibinin yapılabilmesine imkan verir. Sevk irsaliyesi Vergi Usul Kanunlarının 230. maddesinde yer alan hükümlere uygun olarak hazırlanır.

509 Sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Tebliğinde e-irsaliye zorunluluğu ile ilgili yapılan açıklamalara göre ;

e-Fatura uygulamasına geçiş yapmış ve hali hazırda faturalarını elektronik ortamda düzenleyenler, yine bu tebliğde belirtilen usul ve esaslara uygun olarak, e-İrsaliye düzenleyebilme ve iletebilme konusunda gerekli hazırlıklarını tamamlamış olan ve gerekli başvurularını yapan mükellefler 01/01/2018 tarihinden itibaren irsaliyelerini elektronik ortamda düzenleyebilir.

Yine aynı tebliğin “IV.3.5. e-İrsaliye Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu” başlıklı maddesinde e-irsaliye düzenlemek zorunda olanlar 9 madde halinde belirtilmiştir.

e-İrsaliye uygulamasına zorunlu geçişlerde dikkat edilen 25 Milyon TL ciro limiti, 2021 hesap döneminden itibaren 10 Milyon TL olarak düzenlendi.

Yani yapılan son düzenleme ile, e-irsaliye uygulamasına geçiş zorunluluğunun 2022 ve müteakip hesap dönemlerine ait ciro limiti 10 milyon TL ve üzeri olan mükelleflerin 1 Temmuz 2023 tarihinden itibaren zorunlu olarak e-İrsaliye uygulamasına geçiş yapmaları gerekir.

e-İrsaliye kullanmak isteyen mükelleflerin öncelikle faturalarını elektronik ortamda kesiyor olmaları zorunludur. Mükelleflerin, e-irsaliye uygulamasını, e-fatura uygulamasında kullandıkları aynı yöntem ile kullanmaları zorunludur.

Portala giriş yaptıktan sonra kullanıcı bilgileri alanından “e-İrsaliye Kullanmak İstiyorum” butonu tıklanarak e-irsaliye düzenlenmeye başlanabilir. Bunun dışında GİB’e ayrıca bir başvuru yapmanıza gerek yoktur.

GİB’den özel entegratörlük izni almış olan firmalardan hali hazırda iş birliği içinde bulunduğunuz yetkili, sizin için gerekli tanımlamaları yapacaktır. Bunun dışında GİB’e ayrıca bir başvuru yapmanıza gerek yoktur.

Gelir İdaresi Başkanlığına başvuru için bir dilekçe yazmanız ve ekinde de test tanım formunu ekleyerek başvuru yapmanız gerekir.

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan 509 No.lu Vergi Usul Kanunu Tebliği’ne göre e-irsaliye sistemine dahil olması gerekli mükellefler, ilgili başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını 01 Temmuz 2022 tarihine kadar tamamlayarak e-irsaliye uygulamasına geçmesi zorunlu hale getirilmiştir.

e-İrsaliye malı taşıyan ya da taşıttıran tarafından düzenlenir.

e-İrsaliye, e-fatura kestiğiniz sistem üzerinden gerekli bilgiler girilerek düzenlenir. e-İrsaliyenin manuel olarak hazırlanması mümkün değildir.

e-İrsaliyede aşağıda yer alan bilgilerin bulunması zorunludur:

a. e-İrsaliyenin düzenlenme tarihi ve belge numarası.

b. e-İrsaliyeyi düzenleyenin adı/soyadı, ticaret unvanı, adresi, vergi dairesi ve vergi kimlik numarası.

c. Müşterinin adı/soyadı, ticaret unvanı, varsa vergi dairesi ve vergi kimlik numarası, işyeri adresi ve farklı ise teslimat adresi.

ç. Taşınan malın nevi, miktarı.

d. Fiili sevk tarihi ile saat ve dakika olarak fiili sevk zamanı.

e. Malı taşıyan aracın plaka ve şoför (ad-soyad/TCKN) bilgileri ya da taşımayı yapan kargo lojistik firmasının bilgileri (TCKN-VKN/Ad-Soyad)

f. Başkanlık sistemlerinden elektronik ortamda sorgulanması, doğrulanması ve görüntülenmesine imkân vermek üzere, Başkanlık tarafından bilgi içeriği belirlenen karekod veya barkod (Başkanlık tarafından yapılan duyuruda belirtilecektir.

Malı taşıyan aracın plakası ve şoförün adı, soyadı, TC Kimlik numarasına ilişkin bilgiler ya taşımayı yapan kargo lojistik firmasının bilgilerinin e-irsaliye bulunması zorunludur.

Eğer bu bilgiler e-irsaliye düzenlenirken bilinmiyorsa bu durumda e-irsaliye TASLAK olarak kaydedilmeli ve sevkiyat başlangıcı ile birlikte eksik bilgiler tamamlanarak e-irsaliye sistem üzerinden onaylanmalıdır.

İstisnai durumlar haricinde e-irsaliye malın fiili sevkiyatından önce düzenlenmelidir.

Geriye dönük olarak e-irsaliye kesilmesi mümkün değildir.

e-İrsaliye üzerinde düzenlenme tarihi ve fiili sevk tarihi olarak iki adet tarih bulunur. Fiili sevk tarihi, düzenlenme tarihi ile aynı ya da daha sonraki bir tarih olabilir. Ancak önceki bir tarih olamaz.

e-İrsaliyeye konu alan malların alıcı tarafından teslim edilmesi halinde irsaliyede belirtilen mal içeriğine 7 günlük itiraz süresi mevcuttur. Dolayısıyla malların satışına ilişkin faturanın da irsaliye içeriğine alıcı tarafından itiraz gelmedikçe bu süre içerisinde satıcı tarafından düzenlenmesi gerekir.

e-İrsaliye malın sevkini ispat eden bir belge niteliğinde olduğundan fatura yerine geçmez. Elektronik ortamda irsaliyesi düzenlenen mallar için ayrıca fatura düzenlenmesi gerekir.

Ancak elektronik faturalarda düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi suretiyle elektronik faturanın alınacak kâğıt çıktısı üzerine "İrsaliye yerine geçer." ifadesinin yazılması ve satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması halinde herhangi bir izne gerek bulunmadan irsaliye olarak kullanılması mümkün bulunmaktadır.

Ancak bu uygulama elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi durumunda söz konusu olabileceği Vergi İdaresi'nin vermiş olduğu 11395140-105[Mük257-2014/VUK1-18602]-2371 numaralı özelge ile ifade edilmiştir.

Sadece sevk irsaliye belgesi e-irsaliye kapsamına girmektedir. Taşıma irsaliyesi malın alıcıya teslim edilmek üzere ücret karşılığında taşıttırıldığı durumlarda düzenlendiği taşıyan tarafından düzenlendiği için e-irsaliye yerine geçmez.

Malların taşınması sırasında araçta elektronik irsaliyenin kağıt çıktısı yeva elektronik belge görüntüsünün bulunması zorunludur. Yol denetimi sırasında kağıt çıktı veya elektronik belge görüntüsü yol denetim personeline ibraz edilir ve denetim personeli de Gelir İdaresi’nin sistemleri üzerinden gerekli kontrolleri yapar.

Zorunluluk getirildiği halde e-irsaliye uygulamasına süresi içinde geçmeyen mükellefler ile e-irsaliye şeklinde düzenlenmesi gereken sevk irsaliyesini istisnai durumlar haricinde e-irsaliye olarak düzenlemeyen ve almayan (matbu kağıt sevk irsaliyesi olarak düzenleyenler ve alanlar dahil) mükelleflere her bir belge için 500 TL özel usulsüzlük cezası düzenlenir.

Her bir belge nevine ilişkin olarak her bir tespit için toplam ceza 25.000 TL’yi, bir takvim yılında toplam düzenlenecek ceza miktarı ise 250.000 TL’yi aşamaz.

e-İrsaliye ile ilgili daha detaylı bilgiye ulaşmak için 509 Numaralı Vergi Usul Kanunun Tebliği ile e-İrsaliye Kullanım Kılavuzunu inceleyebilirsiniz.

e-İrsaliye’ye dair aklınızda bulunan soruları iletisim@parasut.com adresimiz üzerinden bizlere iletebilirsiniz.

Artık e-irsaliyelerinizi Paraşüt üzerinden kolay ve hızlı şekilde kesebilir, görüntüleyebilir ve gelen e-irsaliyelerinize yanıt verebilirsiniz.

Henüz Paraşüt kullanıcısı değilseniz, Paraşüt’ü 14 gün ücretsiz deneyebilir ve Anahtar Teslim e-Fatura hizmetimizle yerinizden kalkmanıza gerek kalmadan e-fatura kullanıcısı olabilirsiniz.