Banka kredilerinin muhasebeleştirilmesi

Banka kredilerinin muhasebeleştirilmesi, işletmenin aldığı kredi miktarının ödeme planı ve faiz giderleriyle birlikte muhasebe kayıtlarına doğru şekilde yansıtılmasını ifade eder. Kredi muhasebe kaydı ile ilgili detayları birlikte inceleyelim.

Banka kredi muhasebe kaydı yaparken bazı detaylara dikkat etmeniz gerekir. İşte bilmeniz gerekenler:

Banka kredileri hesap kodu tablosunu aşağıdan inceleyebilirsiniz.

Kredilerin muhasebe kaydını aşağıdaki banka kredisi muhasebe kaydı örneği yardımıyla açıklamaya çalışacağız. (Örnek ödeme planı rastgele rakamlarla oluşturulmuştur. Birleşik faiz hesaplaması dikkate alınmamıştır.)

Kredi kullanımı muhasebe kaydı yapılırken iki yöntem kullanılır. İkisini de detaylarıyla inceleyeceğiz.

İlk yöntemde önereceğimiz kayıt metodu en basit haliyle kredilerin muhasebeleştirilmesine örnektir.

Bu iki kayda ilave olarak KIST faiz kaydı da yapılmalıdır. KIST faiz hesaplaması aşağıda detaylıca anlatılmıştır.

Bu yöntemde kredi alındığı tarihte yapılan muhasebe kaydı içerisine faiz giderlerinin tamamı tahakkuk yöntemi ile dahil edilir. Bu sayede 180 ve 280 hesaplarının ve 381-481 hesaplarının bakiyeleri kontrol edilerek kredi faizlerinin süresi içerisinde giderleştirilip giderleştirilmediği daha kolay takip edilir.

Birinci yöntemden farklı olarak bu yöntemde Faiz ve BSMV giderleri karşılıklı olarak 180 – 280 ve 381-481 hesaplarında takip edilmektedir.

180-280 ve 381-481 hesaplarında takip edilen faiz ve BSMV giderleri bu yöntemde ödendiği anda ödendiği tutar kadar yapılan ters kayıtla kapatılmaktadır. Görüldüğü üzere bu hesaplara yapılan kayıt sadece takip amaçlıdır. Gider hesaplarına bir etkisi yoktur.

Bu iki kayda ilave olarak kıst faiz kaydı da yapılmalıdır. KIST faiz hesaplaması aşağıda detaylıca anlatılmıştır.

Vergi Usul Kanunun 285. maddesinde göre mevduat veya kredi sözleşmelerine ait borçların değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınacağı belirtilmiştir. Buna göre banka kredilerine ait değerleme gününe kadar henüz vadesi gelmemiş olan yani tahakkuk etmiş ancak henüz ödenmemiş kredi faiz tutarları gider olarak dikkate alınabilir.

Gider olarak dikkate alınacak faiz tutarı hesaplaması aşağıdaki şekilde yapılabilir.

Yukarıdaki ödeme planını dikkate alacak olursak aşağıda da görüleceği üzere 20/07/2019 tarihinde yapılması gereken bir faiz ödemesi söz konusudur. Bu faiz ödemesi 20/06/2019 ve 20/07/2019 tarihleri arasında kalan dönemi kapsamaktadır.

01/01/2019 – 30/06/2019 tarihleri arası 2. Geçici Vergi Dönemidir ve burada 30/06/2019 tarihinin VUK 285. maddeye göre değerleme günü olarak düşünülmesi yanlış olmayacaktır. Dolayısıyla iki ödeme tarihi arasında kalan günlere isabet eden faiz gideri hesaplanarak gider olarak dikkate alınmalıdır.

Aşağıdaki tablodan anlaşılacağı üzere 20/07/2019 tarihinde ödenecek olan 534,64 TL'lik faiz giderinin 10 günlük kısmı haziran ayına ait ve 20 günlük kısmı ise temmuz ayına aittir.

Bu nedenle 534,64 TL faiz gideri / 30 gün (toplam gün) x 10 gün (haziran ayına ait gün sayısı) = 178,21 TL'lik kısmını haziran gideri olarak kabul edilmesi yanlış olmayacaktır.

Yukarıdaki iki kayıttan anlaşılacağı üzere 178,21 TL lik kısım 30/06/2019 tarihinde , 356,43 TL tutarındaki kısmı 20/07/2019 tarihinde gider yazılmıştır. Yine 20/07/2019 tarihinde yapılan kayıtla 30/06/2019 tarihinde gider tahakkuklarına kaydedilen kısım ters kayıtla kapatılmıştır.

Yukarıdaki kayıtlarda da görüleceği üzere 381 Gider tahakkukları hesabı iki farklı amaç için kullanılmıştır. Birincisi toplam faiz giderlerinin süresi içerisinde ödenip ödenmediğini takip amaçlı yapılan kayıt diğeri ise KIST faiz hesaplaması için yapılan kayıt. Bu nedenle 381 Gider Tahakkukları hesabının altında örneğin 381-Gider Tahakkukları – Faiz ve BSMV Gideri ve 381 Gider Tahakkukları- Kredi Faiz Tahakkuku olarak iki farklı alt hesap açılması faydalı olacaktır.

Hangi yöntemle kayıt yapılırsa yapılsın 01/01/2020 tarihinde dönemsellik ilkesi gereği yapılacak kayıt:

Görüleceği üzere 2020 yılında yapılacak ödemelere ait anapara tutarı dönem başında kısa vadeli krediler hesabına virmanlanıyor.

Aynı şekilde faiz ve BSMV tutarlarının takip edildiği hesaplar da dönemsellik ilkesi gereği olarak vadelerine göre kısa vadeli hesaplara virmanlanıyor.