SGK işten çıkış kodu nedir? Neden önemlidir?

İşçi ve işveren arasındaki iş sözleşmesi çeşitli sebeplerle sonladırılabilir. SGK işten çıkış kodları iş akdinin ne şekilde sonlandırıldığını gösteren kodlardır. Dolayısıyla sigortalının işten ayrılma nedeni hangi koda uyuyorsa ilgili kod seçilerek çıkış işlemi yapılmalıdır.

İş akdinin sonlandırılmasını takiben SGK’ya işten ayrılış bildirgesi elektronik ortamda bildirilir. İşten çıkış kodu bu bildirgenin 16 numaralı satırında gösterilir.

İşten ayrılan personel için hangi kodla çıkış işleminin yapıldığı SGK aylık prim ve hizmet bildirgesinin İÇN başlıklı sütununda da gösterilmektedir.

 

SGK işten çıkış kodları

İşten çıkış kodları işçinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, işsizlik ödeneği gibi hangi hakları alarak işten ayrıldığının ispatı açısından da önem taşımaktadır. Bu sebeple, çıkış işlemleri sırasında personele yaptığınız ödemeler ile seçilen çıkış kodunun uyumlu olması gerekir. Yine aynı şekilde, personelin ilgili kurumca işsizlik ödeneği talebinin değerlendirilmesinde seçilen çıkış önemli bir rol oynar.

Bunun yanı sıra, COVID-19 düzenlemeleri nedeniyle işveren tarafından fesih yasağına uyulup uyulmadığı da bu kodlar sayesinde anlaşılır.

İşten çıkış kodlarının hatalı bildirilmesi durumunda işten ayrılış tarihini takip eden 10 gün içinde elektronik ortamda düzeltme yapılabilir. 10 günlük sürenin aşılması halinde SGK’ya yazılı müracaat edilmesi ve yazının ekine açıklayıcı bilgi ve belgeler eklenmesi gerekir.

Toplamda 1’den 41’de kadar 39 tane işten çıkış kodu bulunmaktadır. Kodların tam listesini ve işsizlik maaşı karşısındaki durumuna ilişkin bilgiyi yazımızın sonunda bulabilirsiniz.

 

SGK işten çıkış kodları işsizlik maaşı

İşsizlik maaşı, sigortalının işsiz kalması halinde devletten belirli süre ile alabileceği aylık nakdi desteği ifade eder. Bu desteği hak edebilmek için aşağıdaki şartları taşımak gerekir.

Emekli olduktan sonra sigortalı olarak tekrar çalışan kişilerde işsizlik primi ödenmediği için işsiz kalmaları durumunda işsizlik maaşından yararlanmaları söz konusu değildir.

Örneğin istifa kodu ile işten çıkışı beyan edilen sigortalı işsizlik maaşından faydalanamaz. Hizmet akdi ya işveren tarafından feshedilmeli ya da işçi tarafından haklı bir nedene dayanılarak fesh edilmesi gerekir.

Bunun haricinde iş yerinin kapanması, kapatılması, el değiştirmesi, işin niteliğinin değişmesi gibi sebepler nedeniyle iş akdi son bulan sigortalılar işsizlik ödeneği alabilir.

 

Ne kadar süre ile işsizlik maaşı alınır?

İşsizlik ödeneğinin hangi süre ile alınabileceğini belirleyen unsur işçinin sigortalı olarak çalıştığı süredir.

İş akdinin feshinden önceki son 3 yıl içinde; * 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş ise 180 gün yani 6 ay boyunca * 900 gün işsizlik sigortası primi ödemiş ise 240 gün yani 8 ay boyunca * 1080 gün ve daha fazla süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş ise 300 gün yani 10 ay boyunca işsizlik maaşı almaya hak kazanılır.

Yine bu süre boyunca işsizlik maaşını alan kişi ve bakmakla yükümlü olan ailesi sağlık hizmetlerinden faydalanır.

 

İşsizlik maaşının tutarı nasıl hesaplanır?

İşsizlik maaşının tutarının belirlenmesinde sigortalının son 4 aylık prime esas kazancı dikkate alınır. Prime esas kazanç , brüt maaş tutarına eşittir. Ancak prime esas kazancın bir üst limiti vardır. 2020 yılı için bu üst limit 22,072.50 TL’dir. Brüt ücreti bu tutarı aşanlarda ise prime esas kazanç, üst limite eşittir.

Prime esas kazanç da olduğu gibi işsizlik maaşının da hesaplanması da bir üst limit vardır. Bu limit asgari ücret üzerinden belirlenmiştir. Bir kişinin alabileceği günlük işsizlik ödeneğinin üst limiti günlük brüt asgari kazancın %80’i kadardır.

Bu durumda kişinin prime esas kazancı yukarıda da ifade edilen 22,072.50 TL’ye eşit bile olsa alabileceği en fazla işsizlik maaşı aylık asgari ücretin %80’i kadar olacaktır.

Diğer bir ifade ile yüksek maaşlı işçiler için günlük ortalama gelirin %40’ı, günlük asgari maaşın %80’ini aşıyor ise çalışanın alacağı günlük işsizlik maaşı asgari ücretin %80’i kadar olmaktadır.

İşsizlik maaşı 4 aylık prime esas kazanç (brüt ücret) üzerinden hesaplanan günlük ortalama kazancın %40’ına eşittir.

 

İşsizlik maaşı hangi durumlarda kesilir?

Halihazırda işsizlik maaşı alırken aşağıda belirtilen durumlar ile karşı karşıya kalan kişilerin işsizlik maaşı almaya devam etmemeleri gerekir. Aksi takdirde devlet tarafından yapılan ödemeler faizi ile geri talep edilir.

 

İşsizlik maaşı üzerinden yapılan yasal kesintiler

İşsizlik maaşından sadece %0,00759 oranında damga vergisi kesintisi yapılır.

 

İşsizlik maaşı için hesaplama örneği

Yukarıda da belirttiğimiz üzere brüt asgari ücretten daha yüksek bir maaşla çalışan sigortalı için hak edeceği en yüksek işsizlik maaş tutarı 2020 yılı için 2,354.40 TL olacaktır ( 2,943 TL x %80).

İşsizlik maaşı almaya hak kazanan kişinin son dört aylık brüt kazancı aşağıdaki tabloda gibidir:

1. Ay Brüt Kazanç	4.000 TL
2. Ay Brüt Kazanç	4.200 TL
3. Ay Brüt Kazanç	4.200 TL
4. Ay Brüt Kazanç	4.300 TL
Toplam Brüt Kazanç	120.000 TL
Ortalama Brüt Kazanç	12.000 TL
Ortalama Brüt Kazancın %40’ı	4.300 TL
Hak Edilen Brüt İşsizlik Maaş Tutarı (Ort. Brüt Kazancın %40’ı işsizlik maaşının tavan tutarından yüksek olduğundan dolayı 2020 yılı için aylık 2.354,40 TL brüt işsizlik maaşına hak kazanılır)	2.354,40 TL (Brüt asgari ücret X 80%)
Damga Vergisi Kesintisi (2.354,40 TL x 0,00759)	17,87TL
Hak Edilen Net İşsizlik Maaş Tutarı	2.336,53 TL

tr(even) { background-color: #dddddd; }

 

SGK işten çıkış kodlarının tam listesi

Kod	Açıklama	İşsizlik Maaşı Karşısındaki Durumu
1	Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi	-
2	Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi	-
3	Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa)	-
4	Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi	+
5	Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi	-
8	Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle	-
9	Malulen emeklilik nedeniyle	-
10	Ölüm	-
11	İş kazası sonucu ölüm	-
12	Askerlik	+
13	Kadın işçinin evlenmesi	-
14	Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması	-
15	Toplu işçi çıkarma	+
16	Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı işverene ait diğer işyerine nakli
17	İşyerinin kapanması	+
18	İşin sona ermesi	+
19	Mevsim bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa "4" nolu kod kullanılır)	-
20	Kampanya bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa "4" nolu kod kullanılır)	-
21	Statü değişikliği	-
22	Diğer nedenler	-
23	İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih	+
24	İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih	+
25	İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih	+
26	Disiplin Kurulu Kararı ile fesih	-
27	İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih	+
28	İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih	+
29	İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih	-
30	Vize süresinin bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa "4" nolu kod kullanılır.)	-
31	Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih	+
32	4046 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre özelleştirme nedeni ile fesih	+
33	Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi	+
34	İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih	+
36	KHK ile işyerinin kapatılması	+
37	KHK ile kamu görevinden çıkarma	+
39	696 KHK ile kamu işçiliğine geçiş	+
40	696 KHK ile kamu işçiliğine geçilememesi sebebiyle çıkış	+
41	Resen işten ayrılış bildirgesi düzenlenenler	+

Hemen bir dipnot açmakta fayda görüyoruz: 1, 4, 15, 22, 26, 27, 28, 31, 32, 34 numaralı kodlarla işten çıkış yapmak COVID-19 nedeniyle süreli olarak yasaklanmıştır.