AR-GE indirimi hakkında bilmeniz gereken 10 şey

 

1. AR-GE indirimi nedir?

Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 10. maddesinde yer alan AR-GE İndirimi, mükelleflerin özellikle yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme faaliyetleri kapsamında, kendi işletmeleri bünyesinde 2008 hesap döneminden itibaren yaptıkları harcamaların %100’ünün kurum kazancının tespitinde AR-GE indirimi olarak dikkate alınabilmesini sağlar.

Yapılan bu harcamaların AR-GE faaliyetlerine yönelik olması gerekir. Araştırma ve geliştirme (AR-GE) faaliyeti, bilim ve teknolojinin gelişmesini sağlayacak yeni bilgileri elde etmek veya mevcut bilgilerle yeni malzeme, ürün ve araçlar üretmek, yazılım üretimi dahil olmak üzere yeni sistem, süreç ve hizmetler oluşturmak veya mevcut olanları geliştirmek amacıyla yapılan düzenli çalışmaları ifade etmektedir.

 

2. AR-GE projesinin hangi noktasına kadar harcamalar indirim konusu yapılabilir?

AR-GE projesi bittiği anda yapılan harcamalar AR-GE harcaması kapsamından çıkarılır.

Denemelerin son bulduğu, ilk üretimin yapıldığı, ürünün pazarlanabilir hale geldiği noktada AR-GE projesi bitmiş sayılacağı için bu aşamadan sonra yapılan harcamalar için AR-GE indiriminden faydalanılması mümkün değildir.

Tamamlanan proje sonucunda elde edilen ürün geliştirilmek istenirse, ürün her ne kadar tamamlanmış da olsa yeni çalışmalar, yeni bir AR-GE projesi olarak değerlendirilir.

 

3. İndirimden faydalanmak için ayrı bir departman oluşturulmalı mıdır?

İster yeni ürün üretmek ister üretilen ürünü geliştirmek için olsun AR-GE harcamalarının indirim konusu yapılabilmesi için şirketlerde ayrı bir AR-GE departmanı kurulması zorunludur.

AR-GE faaliyetinin işletme bünyesinde yapılması gerekir. Ortak giderlerin paylaştırılması ve fiili kullanımın tespit edilmesi şartıyla bir kuruma ait olduğu halde başka kurumlarla ortak kullanılan AR-GE departmanlarındaki faaliyetler işletme bünyesinde gerçekleştirilmiş olarak kabul edilir. İşletmelerin yönetiminde olması şartıyla, kamu kurum ve kuruluşlarına ait AR-GE merkezleriyle üniversiteler bünyesinde yapılan AR-GE faaliyetleri de bu kapsamdadır.

 

4. Hangi harcamalar AR-GE harcaması olarak değerlendirilir?

AR-GE çalışmalarında kullanılmak ve faaliyetleri yürütmek üzere aşağıdaki harcamalar AR-GE harcaması olarak değerlendirilir:

 

5. AR-GE harcamaları için muhasebe kayıtlarında nasıl bir yol izlenmelidir?

Mükelleflerin AR-GE projesi kapsamındaki harcamalarını, işletmenin diğer faaliyetlerine ilişkin harcamalarından ayırarak, AR-GE indiriminin doğru hesaplanmasına imkan verecek şekilde muhasebeleştirmeleri gerekmektedir.

İşletmeler, hesap dönemi içerisinde gayri maddi hakka yönelik yaptıkları araştırma ve geliştirme harcamalarının tamamını aktifleştirmek zorundadırlar. Ancak, gayri maddi hakka yönelik olmayan ve Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde aktifleştirilmesi gerekmeyen harcamalar doğrudan gider yazılabilir. Proje sonucu ortaya bir gayri maddi hak çıkması halinde, örneğin bir yeni bir ilaç geliştiren ilaç şirketi için patent, lisans gibi bir gayri maddi hakka sahip olur, aktifleştirilmesi gereken bu tutar, amortisman yoluyla itfa edilecektir. Projeden, daha sonraki yıllarda vazgeçilmesi veya projenin tamamlanmasına imkan kalmaması durumunda, kurumun AR-GE faaliyeti kapsamında yapmış olduğu ve önceki yıllarda aktifleştirilmiş olan tutarların doğrudan gider yazılabilmesi mümkün bulunmaktadır.

 

6. AR-GE harcamaları için tek düzen hesap planında hangi hesaplar kullanılmalıdır?

Dönem içerisinde oluşan AR-GE harcamaları 750-Araştırma Geliştirme Giderleri hesabında takip edilmesi gerekmektedir. Bu hesap kullanılırken uygun alt hesaplar açılmalı ve birden fazla AR-GE projesinin aynı anda takibi söz konusu ise proje bazlı kırılımlar oluşturulmalıdır.

750 numaralı hesapta toplanan maliyetler aylık ya da üç aylık periyotlarda 263-Araştırma Geliştirme Giderleri hesabına alınarak aktifleştirilir.

Dönem sonunda ise 263 numaralı hesapta yer alan tutar itfa edilerek gelir tablosu hesaplarına alınmalıdır. Bunun için 630- Araştırma Geliştirme Giderleri hesabı kullanılabilir.

 

7. AR-GE harcamalarının vergisel boyutu nasıl olacaktır?

AR-GE harcamaları üzerinden hesaplanan AR-GE indiriminin tamamı beyanname üzerinde indirim konusu yapılabilir. Bu indirim AR-GE faaliyetine başlandığı andan itibaren hem geçici vergi hesabında hem de kurumlar vergisi hesabında dikkate alınabilir. Bunun için indirim tutarının beyanname üzerinde ilgili satırda gösterilmesi zorunludur. Bu satır kurumlar vergisi mükellefleri için “Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisna ve Giderler” bölümündeki ilgili satır, gelir vergisi mükellefleri için ise “Gelir Bildirimi” bölümündeki ilgili satırdır.

Fakat AR-Ge Harcamaları “Kazancın bulunması halinde indirilecek istisna ve indirimler” olarak gösterilmelidir ve kazanç olmadığı durumda devretmektedir. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ve/veya üniversiteler ile araştırma yapılan konuda uzmanlaşmış kuruluşlarca AR-GE projesi olarak değerlendirilmeyen projeler nedeniyle mükellef tarafından haksız yere indirim konusu yapılan tutarlar, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte mükelleften tahsil edilir.

 

8. AR-GE indiriminde yararlanmak isteyen mükelleflerin AR-GE projesi için hazırlaması gereken bilgi ve belgeler nelerdir?

 

9. AR-GE Projesi kapsamında aktifleştirilen kıymetler devredildiğinde, devir alan işletme de indirimlerden yararlanabilir mi?

Henüz tamamlanmamış AR-GE projesi başka bir kuruma satılırsa, devralan kurum aktifleştirilen tutarları kazancın tespitinde maliyet olarak dikkate alır ve projeye ilave harcamalar yaparsa bu harcamalar nedeniyle AR-GE indiriminden yararlanır. Devreden kurum ise yapılan AR-GE harcamalarını indirim konusu yapamaz. Tamamlanmış bir AR-GE projesi başka bir kuruma satılırsa, satın alan kurum AR-GE indiriminden faydalanamaz.

 

10. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde ve Serbest Bölgelerde yapılan AR-GE harcamaları için indirimden yararlanmak söz konusu mudur?

Teknoloji geliştirme bölgelerinde veya serbest bölgelerde gerçekleştirilen AR-GE faaliyetlerinden bir kazanç doğması ve bu kazançla ilgili olarak 4691 sayılı ya da 3218 sayılı kanunun ilgili maddelerinde yer alan istisnalara konu ise yapılan harcamalar AR-GE indirimi kapsamında değerlendirilmeyecektir. Diğer bir ifadeyle, kazancına istisna uygulanacak AR-GE faaliyetleri için yapılan harcamalar nedeniyle AR-GE indiriminden yararlanılması söz konusu değildir.

Hangi faaliyetlerin AR-GE faaliyeti sayılıp sayılmadığının anlaşılabilmesi için 1 Seri Numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nin 10.2.2 ve 10.2.3 numaralı maddelerini inceleyebilirsiniz.

Devlet teşvikleri hakkındaki yeni yazılarımız ve şirketinizi büyütürken işinize yarayacak bilgiler için Paraşüt Blog'u takip edebilirsiniz.

Kaynak: Kurumlar Vergisi Genel Tebliği popup:yes